Tarihte Bugün

[Mest]

06 ŞUBAT

06/02/1920 : Son Osmanlı Mebusan Meclisi'nde, Mondros Mütarekesi'ne karşı direnme yanlısı Felah-ı Vatan Grubu kuruldu.
06/02/1921 : Ankara'da Hakimiyeti Milliye gazetesi günlük olarak çıkmaya başladı.
06/02/1921 : Hakimiyeti Milliye gazetesi muhabirine açıklamalarda bulunan Mustafa Kemal, "Komünizm içtimai bir meseledir" dedi. Mustafa Kemal, ülke şartlarının Rusya'daki komünizmin Türkiye'de uygulanmasına imkan vermediğini anlattı.
06/02/1923 : Mustafa Kemal, minberden halka hitap etti.
06/02/1928 : Anayasa'ya Laiklik ilkesi kondu.
06/02/1930 : İspanya'da siyasi tutuklular için genel af ilan edildi.
06/02/1933 : Atatürk, Anadolu Ajansına Bursa'daki olayla ilgili şu demeci verdi: ''Hadiseye dikkatimizi bilhassa çevirmemizin sebebi, dini siyasete ve herhangi bir tahrike vesile etmeye asla müsamaha etmeyeceğimizin anlaşılmasıdır. Kesin olarak bilinmelidir ki Türk milletinin milli dili ve milli benliği, bütün hayatında hakim ve esas kalacaktır.''
06/02/1933 : İngiltere'den Güney Afrika'ya ilk duraksız uçuş yapıldı. (6-8 Şubat)
06/02/1935 : İki kadın, Nezihe Muhittin ve Şaziye Berrin genel seçimlerde bağımsız olarak aday oldular.
06/02/1936 : Beyaz Olimpiyatlar'da (Garmisch Parten - Kirchen Olimpiyatları) ilk kez Türk bayrağı dalgalandı.
06/02/1946 : Pink Floyd Gurubu'nun kurucusu Syd Barret (Roger Keith Barret) dünyaya geldi.
06/02/1953 : Basın suçlarına sadece sivil mahkemelerin bakmasını öngören kanun tasarısı Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi. Kanun gereği, gazeteciler artık askeri mahkemelerde yargılanmayacaklar.
06/02/1953 : TBMM, 8 Kasım 1877'de Aziziye Tabyası'nı kahramanca savunan Erzurumlu Nene Hatun'a (Kırkköz) Vatani Hizmet Tertibi'nden maaş (170 lira) bağladı.
06/02/1958 : Münih Havaalanı pistinde uçak kazası oldu; Manchester United takımından 7 futbolcu ve 8 gazeteci öldü.
06/02/1959 : Elektronik mühendisi Jack Kilby, modern elektronik sektörünün temelini oluşturan ''mikroçip''in patentini aldı.
06/02/1961 : Mutedil Liberal Parti kuruldu.
06/02/1967 : Cumhuriyet Halk partisi Genel Başkan İsmet İnönü, "Demokratik rejimi, komünist düşmanlığı perdesi altında kuşa çevirmek isteyen dikta heveslilerine yardımcı olmayacağım," dedi ve Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) sosyalist olmadığını bir defa daha vurguladı.
06/02/1967 : Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nın Batman Rafinerisi'nde grev başladı. Greve, Türkiye Petrol-İş Sendikası üyesi 1900 işçi katıldı.
06/02/1968 : İlk televizyon oyunu "Şair Evlenmesi" canlı olarak yayımlandı.
06/02/1968 : Ereğli Kömürleri İşletmesi'nin Kozlu üretim bölgesindeki ocaklarda çalışan 4 bin işçi işbaşı yapmadı. Bu hareket, akşam saatlerinde diğer bölgelere de sıçradı ve gece 10 bin işçi şehre yürüdü.
06/02/1972 : Türk Donanma Cemiyeti'nin olağanüstü genel kurul toplantısında cemiyetin vakfa dönüştürülmesi kararlaştırıldı.
06/02/1974 : Türkiye Yazarlar Sendikası kuruldu.
06/02/1977 : THY grevi nedeniyle Almanya'ya gidemeyen bin gurbetçi Yeşilköy Havaalanı'nda olay çıkardı.
06/02/1977 : Siyasal Bilgiler Fakültesi Yönetim Kurulu "Can güvenliği olmadığı" gerekçesiyle okulu 10 Şubat'a kadar tatil etti.
06/02/1977 : KTFD'den ilk naklen canlı yayın, TRT 2 radyolarından Bakanlar Kurulu üyelerinin açıklaması sırasında verildi.
06/02/1979 : 12 Mart döneminin İstanbul Emniyeti Siyasi Şube müdürlüğü görevini yürüten Ilgız Aykutlu, kimliği bilinmeyen iki kişinin silahlı saldırısına uğra***** öldürüldü.
06/02/1980 : Türkiye'nin Bern Büyükelçisi Doğan Türkmen uğradığı suikast’tan yaralı olarak kurtuldu.
06/02/1981 : İstanbul Emniyet Müdür Muavini Mahmut Dikler, uğradığı silahlı saldırıda öldürüldü.
06/02/1986 : Nokta dergisinin 2 sayısı toplatıldı. Derginin toplanan iki sayısında polis memuru Sedat Caner'in işkence itirafları yer almıştı. Aynı gün Başbakan Turgut Özal işkence iddialarını yalanladı, "suimuamele" var dedi.
06/02/1987 : Yargıtay 4. Hukuk Dairesi işkence olaylarında, işkencecilerin yanı sıra devletin de sorumlu tutulmasını kararlaştırdı.
06/02/1988 : Basın Konseyi kuruldu.
06/02/1991 : Genel Maden-İş Sendikası, Zonguldak'taki 42.000 maden işçisini kapsayan toplu sözleşmeyi imzaladı.
06/02/1992 : İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM) Başsavcısı Yaşar Günaydın ile koruması ve şoförü silahlı saldırı sonucu öldürüldü.
06/02/1998 : Afganistan'da meydana gelen 6.1 şiddetindeki depremde 4 binden fazla kişi öldü.
06/02/1998 : Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından yapılan açıklamada, Türkiye'nin nüfusunun 62 milyon 610 bin 252 olduğu bildirildi.
06/02/1999 : Fransa'da başkent Paris'in 50 km yakınındaki tarihi kraliyet köşkü Rambouillet'de Belgrad hükümeti ile Kosovalı Arnavutlar arasında barış görüşmeleri yapıldı.
06/02/2000 : Tokyo'da Pan Pasifik Tenis Turnuvası düzenlendi. Finalde Martina Hingis, Fransız Sandrine Testud'u 2-0 mağlup etti. Bu galibiyetle Martina Hingis kariyerinin 27. tekler şampiyonluğunu da kazanmış oldu.
06/02/2000 : Türkiye'de Sanayi Bakanlığı, traktöre rastgele oturulmasını yasakladı. Yayınlanan bir genelgeyle, traktöre "Avrupa Birliği standartlarına göre" binilmesi kararlaştırıldı.
06/02/2001 : Vergi borçlarına, 18 ay taksitlendirme olanağı getirildi.
06/02/2001 : Nakşibendi İskenderpaşa Cemaati lideri Prof. Dr. M. Es'ad Coşan'ın cenazesinin Süleymaniye Camii haziresine defnedilmesine ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı imzaya açıldı.
06/02/2002 : Hükümet ortakları ANAP ve MHP arasında tartışmalara neden olan Türk Ceza Kanunu (TCK) ve diğer bazı kanunlarda değişiklik öngören AB Uyum Tasarısı yasalaştı.
06/02/2002 : Türk siyasetinin duayenlerinden ve renkli simalarından Osman Bölükbaşı, tedavi gördüğü Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbn-i Sina Hastanesi'nde 89 yaşında hayatını kaybetti.
06/02/2002 : Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na devrinden önce Etibank'ı çeşitli yöntemlerle 480 trilyon 12 milyar lira zarara uğrattıkları iddiasıyla tutuklu olarak yargılanan bankanın eski sahibi Dinç Bilgin ile işadamı Cavit Çağlar ve Mehmet Nail Keçili, İstanbul 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nce tutuksuz yargılanmak üzere tahliye edildi.
06/02/2003 : AK Parti, Genel Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ı, Siirt seçiminde 1. sıra milletvekili olarak Yüksek Seçim Kurulu'na bildirdi"
06/02/2003 : TBMM, kapalı oturumda, Türkiye'deki askeri üs ve tesisler ile limanlarda gerekli yenileşme, geliştirme, inşaat ve tevsi çalışmalarıyla ilgili olarak ABD'ye mensup teknik ve askeri personelin 3 ay süreyle Türkiye'de bulundurulmasına, bununla ilgili gerekli düzenlemelerin hükümet tarafından yapılmasına ilişkin Başbakanlık Tezkeresi'ni kabul etti.

[Mest]

19 MAYIS


Olaylar;


19/05/1919 Mustafa Kemal Milli Mücadeleyi başlatmak için, Bandırma vapuruyla İstanbul'dan ayrılarak Samsun'a çıktı. 19 Mayıs, 20 Haziran 1938 tarih ve 3466 sayılı kanunla millî bayram olarak kabul edildi.
19/05/1934 Bulgaristan'da faşistler darbeyle iktidarı ele geçirdi.
19/05/1940 İstanbul Dolmabahçe Stadyumunun temeli atıldı.
19/05/1948 İstanbul Üniversitesi Talebe Birliği ile İstanbul Teknik Üniversitesi Talebe Birliği birleşti. Böylece, kısa adı TMTF olan Türkiye Milli Talebe Federasyonu kuruldu.
19/05/1961 Güney Kore'de yapılan darbeden sonra, Başkan Po Sun Yun, görevinden istifa etti.
19/05/1966 Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, "27 Mayıs Devrimi'nin neticelerini kimsenin tasfiye etmeye gücü yetmez. Türk Silahlı Kuvvetleri ve onun komutanları, şu ve bu prensibin aleti değildir," dedi.
19/05/1968 Türkiye İşçi Partisi'nin Kayseri'deki toplantısına saldırıldı; konuşmacılar yaralandı, bayrak ve flamalar yırtıldı.
19/05/1974 Valery Giscard d'Estaing Fransa cumhurbaşkanlığına seçildi.
19/05/1977 Milliyetçi Hareket Partisi lideri Alpaslan Türkeş "Katil Ecevit", "Komünistler Moskova'ya", "Elde kuran, hedef Turan" sloganlarını yasakladı.
19/05/1979 1 Mayıs günü sokağa çıktıkları için tutuklanan Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı Behice Boran ve 330 partili serbest bırakıldı.
19/05/1982 Türkiye, Fransa'dan Yılmaz Güney'in iadesini istedi.
19/05/1989 Kadın Kurultayı toplandı. İlk kez kapalı bir salonda yaklaşık 2 bin 500 kadın toplandı. 1989. Uluslararası I. İstanbul Tiyatro Festivali başladı.
19/05/1990 Polis Kadıköy'de bir eve baskın yaptı. Hatice Dilek Aslan ve İsmail Oral öldürüldü.
19/05/1995 Gözaltında kaybedilen, 55 gün sonra ölüsü Beykoz Kimsesizler Mezarlığında bulunan Hasan Ocak, binlerce kişinin katıldığı törenle toprağa verildi. Dönemin İnsan Haklarından Sorumlu Devlet Bakanı Algan Hacaloğlu, "toplumdan hükümet adına özür diliyorum," dedi.

Doğumlar;


19/05/1762 Alman filozof Johann Gottlieb Fichte.
19/05/1890 Vietnam bağımsızlık hareketinin lideri Ho Chi Minh.
19/05/1926 Amerikalı siyah lider Malcolm X.

Ölümler;


19/05/1935 "Arabistanlı Lawrence" adıyla tanınan, İngiliz arkeolog, asker, istihbaratçı ve yazar Thomas Edward Lawrence, motosiklet kazasında.
19/05/1944 Sivil ressamlar kuşağının ilk temsilcilerinden Şevket Dağ. Uluslararası yarışmalarda ödüller almış olan Şevket Dağ, özellikle Ayasofya'dan çalıştığı resimlerle "iç mekan ressamı" olarak tanınıyordu.

[Mest]

20 MAYIS


Olaylar;


20/05/1622 Osmanlı İmparatorluğu'nda isyancılar, ordu ve yönetimde yenilik taraftarı Padişah II. (Genç) Osman'ı tahttan indirip öldürdüler.
20/05/1795 Fransa'da kadın kulüpleri kurulması yasaklandı.
20/05/1920 İlk hemşire okulu, Amiral Bristol Hemşire Mektebi hizmete girdi.
20/05/1928 Türkiye'de uluslararası rakamlar kabul edildi.
20/05/1932 Avusturya şansölyeliğine Hıristiyan Sosyalist lider Engelbert Dollfuss seçildi.
20/05/1947 Adana'da İplik ve Dokuma İşçileri Kongresi yapıldı.
20/05/1948 Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Grubu, Milli Eğitim Bakanlığı denetiminde imam-hatip kursları açılmasına karar verdi.
20/05/1955 Akis dergisi yazı işleri müdürü Cüneyt Arcayürek tutuklandı.
20/05/1959 Vatan gazetesi yazarlarından Sadun Tanju, saldırıya uğradı.
20/05/1961 27 Mayıs sonrası ilk büyük işçi mitingi, Eskişehir'de binlerce işçinin katılımıyla yapıldı.
20/05/1964 İstanbul Teknik Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi dışında, üniversite ve yüksek okullara girişte merkezi sınav sistemi getirildi.
20/05/1965 Ürgüplü Kabinesi'nin Adalet Bakanı İrfan Baran "141 ve 142 kaldırılsa komünizm önlenemez," dedi.
20/05/1971 Kısa adı TÜSİAD olan Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği kuruldu.
20/05/1974 Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi davasından yargılanan ve 2 yıldır tutuklu olan sinema sanatçısı Yılmaz Güney genel aftan yararlanarak tahliye oldu.
20/05/1981 Özgürlük Yolu ve kısa adı DHKD olan Devrimci Halk Kültür Dernekleri adıyla bilinen Türkiye Kürdistanı Sosyalist Partisi davası Diyarbakır Sıkıyönetim Mahkemesi'nde başladı.
20/05/1989 Çin'de Başbakan Li Peng Pekin'de sıkıyönetim ilan etti.
20/05/1990 Romanya'da; İon İliescu cumhurbaşkanı seçildi.
20/05/1999 PKK yöneticilerinden Şemdin Sakık ve kardeşi Arif Sakık idam cezasına çarptırıldı.


Doğumlar;

20/05/1799 "İnsanlık Komedyası"nın yaratıcısı Fransız romancı Honore de Balzac.

Ölümler;


20/05/1506 Amerika kıtasına ulaşan ilk Avrupalı kaşif Kristof Kolomb.
20/05/1994 Eski Amerika Birleşik Devletleri Başkanlarından John F. Kennedy'nin dul eşi ve Yunanlı armatör Aristotelis Onasis'in karısı Jacqueline Onasis.

[Mest]

21 MAYIS


Olaylar;


21/05/1847 Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (Defterhane-iş Amire Kalemi) kuruldu.
21/05/1927 Amerikalı havacı Charles Lindbergh, ''Sprit of St. Louis'' adlı uçağıyla New York'tan Paris'e uçarak, Atlas Okyanusu'nu geçen ilk pilot oldu.
21/05/1950 Demokrat Parti'nin 14 Mayıstaki seçimlerden galibiyetle çıkmasıyla Adnan Menderes Başbakan, Celal Bayar Cumhurbaşkanı oldu.
21/05/1960 Harp Okulu öğrencileri, hükümet aleyhine sessiz yürüyüş yaptı.
21/05/1971 Anayasa Mahkemesi, Milli Nizam Partisi'nin kapatılmasına karar verdi.
21/05/1981 Atatürk'ün 100. doğum yıldönümü törenlerle kutlandı.
21/05/1983 Avrupa Konseyinin, Avrupa medeniyetinin zenginliğini oluşturan kültürleri tanıtmak amacıyla düzenlediği sergilerden 18'incisi İstanbul'da ''Anadolu Medeniyetleri Sergisi'' adıyla açıldı.
21/05/1991 Hindistan Başbakanı Rajiv Gandhi öldürüldü.
21/05/1994 Hacda ''şeytan taşlama'' sırasında izdiham çıktı, 7'si Türk 185 hacı öldü.
21/05/1996 Örtülü ödenekten 5.5 milyar lira ile bazı kişi ve kuruluşları dolandırdığı öne sürülen Selçuk Parsadan, Balıkesir'in Altınoluk beldesinde yakalandı.
21/05/1997 Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş, RP'nin ''Anayasa'nın laiklik ilkesine aykırı eylemlerin odağı haline geldiği'' gerekçesiyle sürekli kapatılması istemiyle Anayasa Mahkemesine dava açtı.
21/05/2000 ''Umut Operasyonu''nda yakalanan Ferhan Özmen, Necdet Yüksel, Mehmet Gürova, Mehmet Kasap ve Takkı Selçuk Şanlı, Ankara Nöbetçi 1 Numaralı DGM'ce tutuklandı.
21/05/2004 Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Anayasa değişikliğini onayladı. Devlet Güvenlik Mahkemeleri kaldırıldı.


Ölümler;


21/05/1971 iyatro sanatçısı Avni Dilligil 63 yaşında öldü.
21/05/1997 Gazeteci Mustafa Ekmekçi, Ankara'da 70 yaşında öldü.
21/05/2005 Eski milli futbolcu ve spor yazarı Şevki Şenlen 56 yaşında vefat etti.

[Mest]

22 MAYIS


Olaylar;


22/05/1929 Şair Yahya Kemal Bey (Beyatlı) Madrid elçiliğine atandı.
22/05/1931 İstanbul şampiyonu Fenerbahçe Yunanistan şampiyonu Olimpiyakos'u 1-0 yendi.
22/05/1932 Ağrı Dağı ayaklanmasına katılan 34 kişi hakkında idam kararı verildi.
22/05/1947 ABD Başkanı Harry Truman, Türkiye'ye yapılacak yardımı imzaladı. Yardımı, ABD Dışişleri Bakanı Marshall'ın kontrol edeceği açıklandı. Aynı gün, General Oliver başkanlığındaki ABD heyeti, Türkiye'ye yapılacak askeri yardımı görüşmek üzere yurda geldi.
22/05/1950 Celal Bayar Türkiye Cumhuriyeti'nin 3. cumhurbaşkanı oldu. Aynı gün, Adnan Menderes ilk Demokrat Parti hükümetini kurdu.
22/05/1955 Aziziye Tabyası kahramanı Nene Hatun 97 yaşında Erzurum'da öldü.
22/05/1956 1200 kişilik İstanbul Bayrampaşa Cezaevi'nin temeli atıldı.
22/05/1958 İstanbul Süleymaniye'deki tarihi Siyavuş Paşa Konağı yandı.
22/05/1960 Haberleşmeye sansür koyan Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı, beş kişinin bir araya gelerek dolaşmasını yasakladı.
22/05/1961 İstanbul Belediyesi'nin düzenlediği Türk filmleri yarışmasında Memduh Ün'ün yönettiği Kırık Çanaklar en iyi film seçildi.
22/05/1962 Türk Kadınlar Birliği Kongresi olaylı geçti. Günseli Özkaya Başkan seçildi.
22/05/1963 İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı, Hürriyet, Milliyet, Akşam ve Tercüman gazetelerini kapattı.
22/05/1963 Başbakan İsmet İnönü, "bu kadar sağlam bir ordu bünyesinden de kuvvet alan demokratik rejim, ebediyete kadar yürüyecek," dedi.
22/05/1968 "Türkiye'de Sosyalizm (1848-1925)" adlı kitap toplatıldı.
22/05/1968 Fransa'da sol muhalefetin hükümetin görevden alınması istemi 11 oy farkla reddedildi. Sendikalar hükümet ve işveren sendikalarıyla görüşme isteklerini bildirdi. Meclis göstericilere af çıkardı. Paris'te Daniel Cohn Bendit'in oturma izninin geri alınmasına karşı gösteri yapıldı.
22/05/1971 Bingöl'de 6.7 büyüklüğündeki depremde 878 kişi öldü.
22/05/1972 Orhan Kemal Roman Armağanı'nı Yılmaz Güney aldı.
22/05/1972 İsrail Başkonsolosu Efraim Elrom, bir apartman dairesinde öldürülmüş olarak bulundu . Elrom,16 Mayıs 1971'de kısa adı THKP-C olan Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi üyelerince kaçırılmıştı.
22/05/1972 Richard Nixon Sovyetler Birliği'ni ziyaret eden ilk ABD Başkanı oldu.
22/05/1977 Milli Selamet Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan, "5 Haziran'dan sonra tüm okulları imam-hatip okulu yapacağız" dedi.
22/05/1980 Sovyetler Birliği'nin Afganistan'ı işgaline karşı çıkmak amacıyla Moskova Olimpiyatları'nı protesto eden ABD'nin çağrısına uyan Bakanlar Kurulu, Türkiye'nin de olimpiyatlara katılmaması yönünde karar aldı.
22/05/1981 Devlet Başkanı Kenan Evren, "12 Eylül Türk milletinin isteği ile gerçekleştirildi"dedi.
22/05/1987 216 sanıklı Milliyetçi Hareket Partisi davası sonuçlandı. 52 kişiyi öldürdükleri, 29 kişiyi öldürmeye teşebbüs ettikleri belirlenen sanıklardan 11'i idam, 2'si ömür boyu, 16'sı 36'şar yıl hapis cezasına çarptırıldı.
22/05/1988 Galatasaraylı futbolcu Tanju Çolak ligde attığı 39 golle Metin Oktay'ın 38 gollük rekorunu kırdı.
22/05/1989 Siirt'in Şeyhömer mevkiinde, aralarında yabancı uyrukluların da bulunduğu 12 terörist ölü ele geçirildi.
22/05/1990 Yemen Arap Cumhuriyeti (Kuzey Yemen) ile Yemen Demokratik Cumhuriyeti (Güney Yemen) birleşti.
22/05/1991 Nazım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı kuruldu.
22/05/1995 Gözaltında iken kaybolan Rıdvan Karakoç'un cesedi 2 Beykoz ormanlarında bulundu.
22/05/1997 Anayasa Mahkemesi Demokratik Barış Hareketi'nin (DBH'nin) kapatılma istemini reddetti.
22/05/2000 Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) Fettullah Gülen'in sahibi olduğu Fatih Üniversitesi'ne bağlı hemşirelik yüksek okulunu başörtü yasağına uymadığı gerekçesiyle kapattı.
22/05/2000 Birleşik Arap Emirlikleri'nin başkenti Abu Dabi'de sadece kadınlara hizmet edecek dev bir alışveriş merkezi kuruldu.

Doğumlar;


22/05/1813 "Uçan Hollandalı", "Siegfried" gibi operaların yaratıcısı Alman besteci Richard Wagner.
22/05/1859 Sherlock Holmes romanlarının yazarı İngiliz doktor ve romancı Sir Arthur Conan Doyle.
22/05/1907 Shakespeare'in sinema uyarlamalarındaki performansıyla ünlü İngiliz sinema ve tiyatro oyuncusu Sir Laurence Olivier.
22/05/1924 Asıl adı Şahnur Varenak Aznavuryan olan Ermeni kökenli Fransız şarkıcı Charles Aznavour (Şarl Aznavur)

Ölümler;

22/05/1885 "Sefiller" adlı romanıyla dünya çapında ün kazanan eleştirel gerçekçilik akımının öncülerinden Fransız yazar Victor Hugo.
22/05/1912 Taşlamalarıyla ünlü Şair Eşref .
22/05/1960 Ressam İbrahim Çallı, İstanbul'da 78 yaşında öldü.
22/05/1960 Modern Türk resminin öncülerinden Ressam İbrahim Çallı. Canlı ve parlak renkleri serbest fırça darbeleriyle kullanmasıyla ayırt edilen Çallı, Türk resmine yeni bir soluk getirmişti.
22/05/1967 ABD'li yazar Langston Hughes.
22/05/1982 Türkiye'nin Beşinci Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay öldü.
22/05/1996 Şanatçı Tanju Okan öldü.

[Mest]

23 MAYIS


Olaylar;


23/05/1795 Fransa'da kadınların toplantılara katılması yasaklandı.
23/05/1919 İzmir'in Yunan kuvvetlerince işgalini kınamak amacıyla İstanbul Sultanahmet Meydanı'nda yapılan mitinge 200 bin kişi katıldı.
23/05/1928 Türk Vatandaşlığı Kanunu kabul edildi.
23/05/1928 Tekke ve zaviyeler kapatıldı.
23/05/1938 İstanbul Elektrik Şirketinin hükümetçe satın alınmasına ilişkin sözleşme Ankara'da imzalandı.
23/05/1945 Almanya'daki Nazi rejiminin baskı örgütü SS birliklerinin başı, gizli servis Gestapo'nun ikinci adamı ve Hitler'in Avrupa'daki Yahudileri yok etme programının mimarı Heinrich Himmler, İngiliz birliklerince tutuklandığının ertesi günü intihar etti.
23/05/1949 Sovyet lideri Josef Stalin Berlin ablukasını kaldırdı ve II. Dünya Savaşı sonrası ikiye bölünen Almanya'nın batısında federal cumhuriyet ilan edildi.
23/05/1960 İsrail ajanları 6 Milyon Yahudinin ölümünden sorumlu tutulan Adolf Eichmann'ı Arjantin'de ele geçirdi. Eichmann yargılanmak üzere İsrail'e ***ürüldü.
23/05/1965 Adalet Partisi Antalya Milletvekili İhsan Ataöv "Milliyetçi öğretmenler ayaklandığı gün içim müsterih olacaktır. Ölenler şehit, kalanlar gazi sayılacaktır" dedi.
23/05/1971 İstanbul'da sokağa çıkma yasağı kondu. 25 bin asker ve polis kentte arama yaptı.
23/05/1978 İmralı Cezaevi'nden kaçan Amerikalı Billy Hayes'in yazdığı roman Geceyarısı Ekspresi adıyla sinemaya aktarıldı. Türkiye, filmi protesto etti.
23/05/1983 "Çizgilerle Nazım Hikmet" kitabında komünizm propagandası yaptıkları iddiasıyla Müjdat Gezen ve Savaş Dinçel tutuklandılar.
23/05/1992 İstanbul'a 117 yıl hizmet eden Galata Köprüsü yerinden sökülerek Haliç'e çekildi.
23/05/1995 ''Kömür kralı'' olarak tanınan Yeni Günaydın ve Tan gazetelerinin sahibi Bekir Kutmangil silahlı saldırıda öldü.
23/05/2002 Ankara'nın en eski ve en büyük sinemalarından Akün, 1975 yılında Ertem Eğilmez'in unutulmaz filmi ''Hababam Sınıfı'' ile açtığı perdelerini, yine aynı filmle bir daha açılmamak üzere kapattı.


Doğumlar;

23/05/1951 Dünya Satranç Şampiyonu, uluslararası büyük usta Anatoliy Karpov

Ölümler;

23/05/1906 Norveçli yazar Henrik İbsen
23/05/1943 Hikaye yazarı Hulusi Koray öldü.
23/05/1991 CHP'nin eski genel sekreterlerinden Kemal Satır öldü.
23/05/1994 Seramik sanatçısı Atilla Galatalı 58 yaşında öldü.

[Mest]

24 MAYIS


Olaylar;


24/05/1844 Amerikalı mucit Samuel F.B. Morse ABD senatosu üylerinin da hazır bulunduğu bir deneyle ABD Kongre binasından Baltimore'da bir tren istasyonuna kendi icadı olan Morse alfabesiyle ilk mesajı gönderdi.
24/05/1943 Polonya'daki Auschwitz toplama kampında "Ölüm Meleği" adıyla anılan doktor Josef Mengele göreve başladı. Mengele tutuklular üzerinde yaptığı korkunç deneylerle biliniyordu.
24/05/1961 İmralı adasındaki 2 bin mahkumun barındığı cezaevinde çıkan isyan bastırıldı.
24/05/1964 Peru'da bir futbol maçında kargaşa çıktı: 135 kişi öldü.
24/05/1968 Fransa Cumhurbaşkanı General de Gaulle referandum çağrısında bulundu. Süre giden ayaklanmalarda bir gecede 795 kişi tutuklandı ve 456 kişi yaralandı. Borsa kundaklandı. Lyon'da bir polis komiseri öldürüldü. Cumhuriyeti koruma komiteleri kurulmaya başladı.
24/05/1971 Türkiye İşçi Partisi, Sıkıyönetim Kanunu'nun iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.
24/05/1979 Yüzde 85 yerli malzemeyle üretilen ilk yerli uçak "Mavi Uçuş" yaptığı deneme uçuşunu başarıyla tamamladı.
24/05/1981 Türk Hava Yolları'nın "Haliç" uçağı 4 kişi tarafından Bulgaristan'a kaçırıldı. Uçağı kaçıranlar 112 yolcudan kadın ve çocukları serbest bıraktı. Bir gün sonra uçağı kaçıranlar yolcular ve Bulgar yetkililer tarafından etkisiz hale getirildi, rehineler kurtarıldı.
24/05/1995 Daha önce yayımlanarak hüküm giymiş yazılardan oluşan "Düşünceye Özgürlük" kitabını yayımcı olarak imzalayarak kendini ihbar eden 1080 kişiden 99'u hakkında dava açıldı


Doğumlar;

24/05/1856 Civalı termometrenin mucidi Alman fiizikçi Gabriel Fahtenheit.
24/05/1940 Yaşam , ölüm ve yaşamın anlamı gibi evrensel konularda verdiği ürünlerle tanınan Rus şair Joseph Brodsky.
24/05/1941 ABD'li protest şarkıcı ve besteci Bob Dylan (Robert Allen Zimmerman)

Ölümler;


24/05/1543 Modern astronominin kurucusu ve güneş sistemini keşfeden Polonyalı astronom Nicolaus Copernicus.
24/05/1957 Tarihçi, biyograf ve araştırmacı yazar İbnülemin Mahmut Kemal İnal.
24/05/1959 Amerikanın Soğuk Savaş politikasının mimarlarından eski Dışişleri Bakanı John Foster Dulles.
24/05/1974 Caz efsanesi Duke Ellington.

[Mest]

25 MAYIS


Olaylar;


25/05/1944 Nuri Demirağ'ın fabrikasında yapılan ilk Türk uçağı İstanbul'dan Ankara'ya uçtu.
25/05/1954 Tokyo'da yapılan Dünya Serbest Güreş Şampiyonası'nda, Türk Milli Takımı şampiyon oldu.
25/05/1954 Türkiye, Osmanlı borçlarından kendine düşen payın son taksitini ödedi.
25/05/1961 Nispi temsil sistemini getiren Milletvekili Seçim Kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi.
25/05/1963 30 Afrika ülkesi bir araya gelerek Afrika Birliği Örgütü'nü kurdu.
25/05/1968 Şili'de öğrenciler üniversiteyi işgal ettiler.
25/05/1979 Cezaları Af Yasası ile 24 yıla indirilen hükümlülerin tahliyesine başlandı.
25/05/1983 Milli Güvenlik Konseyi kürtaj yasa tasarısını kabul etti.
25/05/1987 Sosyolog Doçent Doktor İsmail Beşikçi infaz yasasından yararlanarak tahliye oldu.
25/05/1988 Irak Basra'yı İran'dan geri aldı.
25/05/1989 Mihail Gorbaçov, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği devlet başkanı oldu.
25/05/1995 Nasuh Mahruki dünyanın en yüksek tepesi Everest'in zirvesine çıktı. Mahruki Everest'e tırmanan ilk Türkiyeli oldu.
25/05/1997 Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP) "Ne Refahyol Ne Hazırol" mitingi düzenledi.


Doğumlar;


25/05/1974 Tiyatro sanatçısı Ulvi Uraz.


Ölümler;


25/05/1892 Yugoslav lider Mareşal Jozef Tito.
25/05/1899 Helikopterin mucidi, Rus asıllı Amerikalı mühendis İgor Sikorsky.

[Mest]

26 MAYIS


Olaylar;


26/05/1894 Rusya'nın son Çarı II. Nikola Taç giydi.
26/05/1926 Milli Mücadele'ye katılmayan memurların görevlerine son verilmesine ilişkin kanun kabul edildi.
26/05/1946 Belediye seçimleri olaylı geçti. Demokrat Parti seçimlere katılmadı. Gerekçeleri, iktidarın seçimde yanlı davranması ve seçim güvenliliğinin olmamasıydı. Milli Kalkınma Partisi seçimlerden çekildi ve seçimlerin iptalini istedi.
26/05/1963 Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Akis dergisini kapattı.
26/05/1968 Başbakan Süleyman Demirel, "Düzeni değiştirmek isteyenler meczup, anarşisttir," dedi.
26/05/1971 Şair Fazıl Hüsnü Dağlarca tutuklandı, sinema sanatçısı Yılmaz Güney gözaltına alındı.
26/05/1973 Orhan Kemal Roman Ödülü'nü "Büyük Gözaltı" romanıyla Çetin Altan aldı.
26/05/1979 Odalar Birliği Kongresi'nde Başbakan Bülent Ecevit yuhalandı.
26/05/1979 Cumhuriyet Halk Partisi 24. Genel Kurultayında Bülent Ecevit yeniden genel başkan seçildi.
26/05/1981 1960 askeri darbesini yapan Milli Birlik Komitesi üyeleri 27 Mayıs'ın yıldönümünde, toplu halde Anıtkabir'e gitmek istediler. Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı izin vermedi.
26/05/1982 Yılmaz Güney'in senaryosunu yazdığı Şerif Gören'in yönettiği Yol filmi Cannes Film Festivali'nde büyük ödülü Costa Gavras'ın Kayıp filmiyle paylaştı.
26/05/1983 Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP) kuruldu Genel Başkanlığa Erdal İnönü seçildi.
26/05/1984 Orhan Kemal Roman Ödülü'nü "Kurşun Ata Ata Biter"le Tarık Dursun K. aldı.
26/05/1990 Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği başkanlığına Yalım Erez seçildi.
26/05/1992 Orhan Kemal Roman Ödülü'nü "Köylüler" romanıyla Talip Apaydın aldı.
26/05/1993 Salman Rüşdi'nin "Şeytan Ayetleri" kitabını yayımlamaya başlayan Aydınlık gazetesi toplatıldı.

Doğumlar;


26/05/1650 Britanya'nın en büyük askeri liderlerinden biri olarak bilinen Marlborough Dükü general John Churchill .
26/05/1689 İngiliz yazar Lady Mary Wortley Montagu. Lady Montagu, dönemin Osmanlı toplumu üzerine ayrıntılı gözlemleriyle de bilinir.
26/05/1799 Rus şair ve yazar Aleksandr Puşkin. Başlıca eserleri arasında "Eugene Onegin", "Boris Godunov", "Yüzbaşının Kızı" sayılabilir.

Ölümler;

26/05/1976 Alman varoluşçu filozof Martin Heidegger. 20. yüzyılın en önemli düşünürleri arasında sayılan Heidegger, başlıca eseri Varlık ve Zaman'da Kierkegaard'ın varoluşçuluğuyla Husserl'in fenemenolojisini birleştiriyordu.
26/05/1978 Ressam Orhan Peker.