08 OCAK


Olaylar;


1297 - Monako bağımsızlığını kazandı.
1499 - Fransa'da XII. Louis, Anne de Bretagne ile evlendi.
1784 - Osmanlı Devleti'nin Rusya'nın Kırım'ı ilhakını bir "sened" ile resmen tanıması.
1835 - ABD'nin ulusal borcu ilk ve son kez olarak 0 (sıfır) oldu.
1916 - Müttefik kuvvetleri Osmanlı ordusunun Çanakkale direnişini kıramadılar. Yenilgiye uğrayarak Gelibolu yarımadasından çekilmeye başladılar. Başarısızlığı nedeniyle İngiliz Deniz Kuvvetleri komutanı Amiral Winston Churchill görevinden istifa etti.
1918 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Woodrow Wilson, Temsilciler Meclisi ve Senato'nun ortak toplantısında Avrupa'da kalıcı barışın sağlanması için kendi adıyla anılacak olan 14 prensibi ortaya attı.
1933 - I. Beş Yıllık Kalkınma Planı kabul edildi.
1941 - İstanbul’da 401 ilkokulda 1846 öğretmen ve 74.488 öğrencinin öğrenim yaptığı açıklandı.
1943 - Yoksullara ucuz ekmek verilmesine ilişkin kararname yayımlandı.
1945 - İskenderun limanı hizmete açıldı.
1946 - Celâl Bayar Demokrat Parti (DP) genel başkanı oldu.
1958 - 14 yaşındaki Bobby Fischer Amerika Birleşik Devletleri satranç şampiyonu oldu.
1959 - Charles de Gaulle, Beşinci Fransa Cumhuriyeti'nin ilk Başkanı olarak görevine başladı.
1960 - Hirfanlı Barajı hizmete girdi.
1962 - Hollanda'da tren kazası: 93 kişi öldü.
1977 - Cumhuriyet Halk Partisi lideri Bülent Ecevit, milletvekillerine yapılan zamlara tepki gösterdi; maaş zammını kabul etmeyeceğini açıkladı.
1980 - Akaryakıt yokluğu nedeniyle fabrikaların %80'i üretimi durdurdu.
1982 - Yılmaz Güney "komünizm propagandası yapmaktan" gıyabında 7,5 yıla mahkûm edildi.
1986 - Henry Miller'in Oğlak Dönencesi adlı romanı, müstehcen olduğu gerekçesiyle toplatıldı.
1986 - Hacker manifestosu, ABD'de duyuruldu.
1986 - 8 sanatçıya Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) tarafından "profesörlük" unvanı verildi. Unvan verilen sanatçılar arasında Yıldız Kenter, Hikmet Şimşek ve Nevit Kodallı da vardı.
1988 - Bülent Ersoy'un sahneye çıkma yasağı kaldırıldı. Operasyonla cinsiyet değiştiren Bülent Ersoy'un sahneye çıkmasına Emniyet Genel Müdürlüğü 7 yıldır izin vermiyordu.
1988 - Türkiye Emlak Bankası kuruldu.
1989 - Birleşik Krallık'ta East Midlands havaalanı yakınlarında Boeing 737 tipi bir yolcu uçağı karayolu üzerine düştü: 46 kişi öldü, 80 kişi yaralı kurtuldu.
1991 - Hükümetle anlaşan maden işçileri eylemlerine son vererek Zonguldak'a döndüler.
1992 - Ankara'da bir depoda kilitli tutulan "yasak" kitaplar Kültür Bakanlığı'nda sergilenmeye başladı. Kitaplar ileride oluşturulacak Demokrasi ve İnsan Hakları Müzesi'ne konulacak.
1993 - Aziz Nesin, "12 Eylül'de 5 deli bir kuyuya taş attı, 60 milyon insan çıkaramıyor" dedi.
1996 - Evrensel Gazetesi muhabiri Metin Göktepe polis tarafından gözaltına alındıktan sonra Eyüp Spor Salonu yanındaki parkta ölü bulundu.
1996 - Antonov 32 tipi bir kargo uçağı, Kinşasa'da (Zaire) bir pazar yerine düştü: 350 kişi öldü.
1997 - Vehbi Koç'un çalınan naaşı, Zincirlikuyu Mezarlığında boş bir mezarda bulundu ve çalanlar yakalandı. Koç'un naaşı, 10 Ocak'ta ikinci kez toprağa verildi.
2003 - THY'nin İstanbul-Diyarbakır seferini yapan RC-100 tipi uçağı Diyarbakır'a inişi sırasında düştü: 74 kişi öldü, 3 kişi yaralanarak kurtuldu.
2003 - Amerika Birleşik Devletleri, Afganistan'da askeri üsler kurmaya başladı.
2008 - Orhan Alkaya, İstanbul Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmenliğine getirildi.
2010 - Halep ile Gaziantep arasında konulan yolcu treni ilk seferini yaptı.


Doğumlar;


624 - Hüseyin ibn Ali, (ö. 680)
1556 - Uesugi Kagekatsu, Japon samuray ve savaş lordu (ö. 1623)
1583 - Simon Episcopius, Hollandalı teolog (ö. 1643)
1823 - Alfred Russel Wallace, İngiliz toplum ve doğa bilimci, antropolog ve biyolog (ö. 1913)
1889 - Erhard Raus, Nazi Almanyası'nda asker (ö. 1956)
1891 - Walther Bothe, Alman matematikçi, kimyacı ve fizikçi (ö. 1957)
1896 - Manuel (Sepúlveda) Rojas, Şilili romancı ve kısa öykücü (ö. 1973)
1902 - Georgiy Maksimilyanoviç Malenkov,, Sovyet devlet adamı, Jozef Stalin'in yakın mesai arkadaşı ve Stalin'in ölümünden sonra SSCB başbakanı (ö. 1988)
1909 - José Ferrer, Porto Rikolu oyuncu ve yönetmen (ö. 1992)
1922 - Artemio Franchi, İtalyan futbol adamı (ö. 1983)
1935 - Elvis Presley, ABD'li şarkıcı, müzisyen ve oyuncu (ö. 1977)
1937 - Shirley Bassey, Galli şarkıcı
1940 - Sid Ganis, ABD'li film yapımcısı
1941 - Graham Chapman, İngiliz komedyen ve oyuncu (ö. 1989)
1942 - Stephen Hawking, İngiliz teorik fizikçi, patlayan kara delikler teorisiyle görelilik teorisi ve kuantum mekaniğinde çığır açan
1942 - Junichirō Koizumi, Japonya başbakanı
1945 - Kadir Topbaş, Türk mimar, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı
1947 - David Bowie, İngiliz şarkıcı ve sinema oyuncusu
1947 - Şansal Büyüka, Türk gazeteci ve spor yazarı
1948 - Arkadaş Zekai Özger, Türk şair (ö. 1973)
1949 - Nuri Kurtcebe, Türk çizgi-romancı ve karikatürist
1958 - Rey Mysterio, Sr., ABD'li güreşçi ve oyuncu
1966 - Gökhan Gedikali, Türk futbolcu
1969 - Jeremy Davies, ABD'li oyuncu
1972 - Burak Aydos, Türk şarkıcı
1972 - Giuseppe Favalli, İtalyan futbolcu
1975 - Elena Grushina, Ukraynalı buz patenci
1976 - Bora Sancar, Türk basketbolcu
1977 - Amber Benson, ABD'li oyuncu
1977 - Manuela Arcuri, İtalyan model ve aktris
1977 - Erdal Bibo, Türk basketbolcu
1978 - Marco Fu, Hong Konglu snooker oyuncusu
1983 - Kim Jong-un, Kuzey Kore Ulusal Lideri
1983 - Felipe Colombo, Meksikalı dizi oyuncusu
1985 - Karina Ocasio, Porto Rikolu voleybolcu
1986 - David Silva, İspanyol futbolcu
1990 - Sara Vulovic, Sırp model ve yönetmen
1992 - Koke Resurrección, İspanyol futbolcu


Ölümler;


1324 - Marco Polo, İtalyan seyyah (d. 1254)
1337 - Giotto di Bondone, İtalyan ressam ve mimar (d. 1267)
1642 - Galileo Galilei, İtalyan fizikçi, matematikçi ve astronom (d. 1564)
1713 - Arcangelo Corelli, İtalyan besteci (d. 1653)
1825 - Elias (Eli) Whitney, ABD'li mucit ve sanayici (d. 1765)
1878 - Nikolay Nekrasov, Rus şair ve gazeteci (d. 1821)
1896 - Paul Verlaine, Fransız şair (d. 1844)
1935 - Rauf Yekta, Türk müzisyen, müzikolog ve besteci (d. 1871)
1946 - Dion Fortune, İngiliz okültist ve yazar (d. 1890)
1948 - Kurt Schwitters, Alman resim ve heykel sanatçısı (d. 1887)
1949 - Yoshijirō Umezu, Japon asker (d. 1882)
1950 - Joseph Alois Schumpeter, Avusturyalı iktisatçı ve siyaset bilimci (d. 1883)
1961 - Yaşar Doğu, Türk Dünya şampiyonu güreşçi (d. 1913)
1964 - Julius Raab, Avusturyalı politikacı (d. 1891)
1967 - İlhan Tarus, Türk savcı, yargıç ve hikâye, oyun ve roman yazarı (d. 1907)
1976 - Çu En-Lay, Çin Halk Cumhuriyeti başkanı (d. 1898)
1983 - Hüseyin Alp, Türk basketbolcu (d. 1935)
1983 - Gerhard Barkhorn, Alman pilot asker (d. 1919)
1986 - Mehmet İzmen, Türk siyasetçi ve bürokrat (d. 1909)
1988 - Duygu Aykal, Türk balerin ve koreograf (d. 1943)
1990 - Terry-Thomas, İngiliz oyuncu ve komedyen (d. 1911)
1996 - Metin Göktepe, Türk gazeteci (d. 1968)
1996 - François Mitterrand, Fransa cumhurbaşkanı (d. 1916)
1997 - Melvin Calvin, ABD'li biyokimyacı (d. 1911)
2000 - Sohban Koloğlu, Türk sinema dekoratörü, yönetmen ve oyuncu (d. 1918)
2005 - Raif Aybar, Türk siyasetçi (d. 1915)
2006 - Özdemir Birsel, Türk film yönetmeni, senarist ve yapımcı (d. 1929)
2014 - Selçuk Uluergüven, Türk sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu (d. 1941)