Üsküdar Üniversitesi Öðretim Üyesi Prof. Dr. Oðuz Tanrýdað, beyin yaþlanmasýna sebep olan risk faktörlerinin büyük bir kýsmýnýn kontrol edilebildiðini belirterek, bilimsel araþtýrma sonuçlarýna göre ortaya konulan 16 risk faktöründen sadece ilk 4'ünün kontrol dýþýnda geliþtiðini, geriye kalan 12'sinin alýnacak tedbirlerle ortadan kaldýrýlabileceðini bildirdi.

Tanrýdað, yaptýðý yazýlý açýklamada, bütün organlarýn fonksiyonlarýný düzenleyen beynin, 16 risk faktörü nedeniyle normalden daha erken yaþlandýðýný ifade ederek, bunlardan sadece 4'ünün genetik faktör arasýnda yer aldýðýný kaydetti.

Beynin erken yaþlanmasýnýn önüne geçmek için "Beyin Erken Yaþlanma Risk Analizi"ni herkesin kendisine yaparak önlem alabileceðini vurgulayan Tanrýdað, beynin yaþlanmasýnýn da kiþiden kiþiye farklýlýk gösterdiðini aktardý.

Tanrýdað, þöyle devam etti: "Beynin yaþlanmasý genetik mekanizmalarýn kontrolü altýndadýr. Bundan dolayý her kiþide beyin yaþlanmasý farklýdýr. Ýnsanlarýn bir bölümünde biyolojik yaþlanma, beyin iþlevlerine, beynin yaþlanmasýna erken yansýyabildiði gibi bazý kiþilerde daha geç beyin yaþlanmasý görülebilir. Beyin yaþlanmasýna katkýda bulunan diðer unsurlar arasýnda yaþam beslenme tarzý ve hastalýklar yer alýr. Genetik faktörleri yok edemeyiz ancak diðer risk faktörlerini analiz ederek ve önlem alarak beynimizin erken yaþlanmasýný önleyebiliriz."

"Erken beyin yaþlanmasýnda 16 risk faktörü var"

Beyin yaþlanmasý kavramýnda bilinenlerin bilinmeyenlerden daha fazla olduðuna dikkati çeken Tanrýdað, "Beyin yaþlanmasýna sebep olan risk faktörlerinin büyük bir kýsmý bizim tarafýmýzdan kontrol edilebilecek faktörlerdir. Bilimsel araþtýrmalarýn sonuçlarýna göre ortaya konulan 16 risk faktöründen ilk 4'ü þu an için bizim kontrolümüz dýþýnda görünüyor. Geriye kalan 12'si alýnacak tedbirlerle ortadan kaldýrýlabilecek ya da sýnýrlanabilecek risk faktörleri" deðerlendirmesinde bulundu.

Tanrýdað, beynin erken yaþlanmasýna sebep olan risk faktörlerine iliþkin þu bilgileri verdi: "Ailenizde Alzheimer hastalýðý ya da herhangi bir türden bunama (demans) hastasý varsa, Alzheimer, demans ya da bunama ile ilgili yapýlan genetik testlerde annenizden ya da babanýzdan gelen 19. kromozomunuzun hastalýk taþýdýðýný söyleyen tek APOE4 ya da her ikisinden gelen çift APOE4 gen parçacýklarýnýz varsa, ailenizde uzun yýllardan beri tedavi görmekte olan bir þizofreni ya da depresyon hastasý varsa, þizofreni, depresyon, tanýlarý aldýysanýz, bilinç kaybýna neden olan tek, bilinç kaybýna neden olmasa da birkaç kez kafa travmasý yaþamýþsanýz, uzun zamandýr alkol kullanýyorsanýz, þeker, tansiyon ve yüksek kolesterolünüz varsa, sigara içiyorsanýz, eðer kalp hastasýysanýz ya da bir kalp ataðý geçirmiþseniz, bir beyin damar hastalýðý geçirdiyseniz, tiroit beziniz yeterli çalýþmýyorsa, kansýzlýk varsa ve kanýnýzda B12 vitamini düþükse, en az haftada 2 kezden ortalama olarak da 30 dakikadan az egzersiz yapýyorsanýz, tuz ve karbonhidrattan zengin besleniyorsanýz, çalýþtýðýnýz iþte ya da evde yeni þeyler öðrenmiyorsanýz, okula gitmediyseniz ya da okulu bitirdikten sonra kitap sayfasý açmamýþsanýz beyniniz erken yaþlanacaktýr demektir."