M.Kemal Atatürk'ün Zihnindeki Gençlik!


Atatürk’ün en büyük hedefi, çok büyük emeklerle kurulan Yüce Türkiye Cumhuriyeti’nin güçlü ve geliþmiþ demokratik ülkeler topluluðuna girmesi ve bu entegrasyon sürecinin çok hýzlý ve baþarýlý olmasýydý. Türk Milleti’nin bu süreci hýzlandýrmasýnýn birinci koþulu ise Batý’nýn medeniyetini alýrken, milli birlik ve beraberliðini her þeyin üzerinde tutmasý, milliyetçi karakterini ana esas olarak belirlemesi, Ýslam’ýn özünü savunan çaðdaþ bir yapýyý ivedilikle oluþturmasýydý. Ýþte bu nedenle Atatürk, Cumhuriyet’i emanet ettiði Türk gencinin, milli birlik ve beraberliðini her þeyin üzerinde tutan, vatanperver, cesur, ülkesi için canýný seve seve veren, Ýslam’ý özümsemiþ, güzel ahlaki vasýflarý hayatýnýn her aþamasýna yerleþtirmiþ olmasýný istiyor, bunun için karþýsýna çýkacak her engeli bizzat ortadan kaldýrýyordu. Aþaðýda sýralanan maddeler, Atatürk’ün hedeflediði milliyetçi, ülkesinin sorunlarýný gayet iyi bilen ve bunlara çözüm üretebilen, demokrat, kendini iyiye ve doðruya adamýþ, milleti ve devleti için yaþayan bir gençliðin müjdesini vermektedir.

1. Gerçek bir Türk Milliyetçisi Olmalýdýr
Türk genci kendi öz benliðini kaybetmeden, kendi kimliðini, kültürünü unutmadan yeniliklere adapte olabilmeli, onlarý kendi milli kültürü içinde sindirebilmelidir. Aksi hem o kiþiyi, hem de milleti içten içe yok edebilir. Atamýzýn Türkiye Cumhuriyeti’ni korumakla sorumlu kýldýðý Türk genci, baðýmsýz ve özgür yaþama konusunda kararlý, her milletin haklarýna saygýlý, kendi haklarýný koruma konusunda azimli, insani bir Türk milliyetçisi olmalýdýr. Bunun için de Atatürk’ün milliyetçilik tanýmýný kendine bir þiar bilmelidir.
Türk milliyetçiliði, ilerleme ve geliþme yolunda ve milletlerarasý temas ve iliþkilerde bütün çaðdaþ milletlerle ayný çizgide ve onlarla uyum içinde yürümekle birlikte, Türk toplumunun özel karakterlerini ve baþlý baþýna baðýmsýz kimliðini saklý tutmaktýr. Türk Milleti milli duyguyu, insani duyguyla yanyana düþünmekten zevk alýr. Vicdanýnda milli duygunun yanýna insani duygunun þerefli yerini daima muhafaza etmekle iftihar eder. Çünkü Türk Milleti bilir ki bugün uygarlýðýn yüce yolunda baðýmsýz ve fakat kendileriyle paralel olarak yürüdüðü bütün uygar milletlerle karþýlýklý insani ve medeni iliþkide bulunmak elbette geliþmemizin devamý için gereklidir ve yine malumdur ki; Türk Milleti, her uygar millet gibi mazinin bütün devirlerinde keþifleriyle, ihtiralarýyla uygar dünyaya hizmet etmiþ insanlarýn, milletlerin deðerini takdir ve hatýralarýný saygý ile muhafaza eder. Türk Milleti, insaniyet aleminin samimi bir ailesidir. Biz doðrudan doðruya milliyetperveriz; Cumhuriyetimiz’in mesnedi Türk camiasýdýr. Bu camianýn efradý ne kadar Türk harsýyla dolu olursa o camiaya istinat eden Cumhuriyet de kuvvetli olur.
2. Milli Kültüre Önem Vermelidir
Baþarýya ulaþmak ve baþarýlarý kuvvetle, emniyetle yürütebilmek için güçlü bir karaktere sahip olmak gerekir. Bizim güçlü karakterimizi hep ve hep yükseltmek, korumak gerekir. Bundan milliyetseverlik çýkar… Türkiye halký denildiðinde, bildiðiniz gibi, kaderlerini birleþtirmiþ olan his ve din bakýmýndan kalpten birbirlerine baðlanmýþ insanlar söz konusudur. Bunlar arasýnda ýrk yönünden farklý olanlar vardýr. Ama karþý ýrktan olanlardan birinin diðeri üzerinde onun milliyetini yok edecek bir dava peþinde olmasýna gerek yoktur. Her biri için ayrý ayrý olduðu gibi Türkler için de daima baðlý kalmak, milli karakteri yükseltmek, tüm giriþimlerinde bu saðlamlýðý göstermek lazýmdýr. Bu noktada tembellik büyük felaketlerin nedeni olur. Nitekim þimdiye kadar da olmuþtur. Milliyet hissi sosyal bir topluluða güç veren, yaþama yeteneðini geniþleten baþlý baþýna bir niteliktir. Bu konuda cahil kiþilerden oluþan bir sosyal topluluk, bir ýrk bölünmeye mahkumdur. Böyle bir toplumun içinde zaten gereði kadar iyilik ve güç olamaz. Böyle bir toplum, böyle bir milli devlet kuramaz. (2 Þubat 1923 Ýzmir’de halkla yaptýðý sohbetten) Çocuklarýmýz ve gençlerimiz yetiþtirilirken onlara özellikle varlýðýyla, haklarýyla, birlik ve bütünlüðüyle çeliþen tüm yabancý öðelerle mücadele zorunluluðu, milli görüþleri derinlemesine bilerek her karþý görüþ önünde þiddetle ve özveriyle savunma zorunluluðu telkin edilmelidir. Yeni kuþaklarýn ruh gücüne bu nitelik ve yeteneklerin aþýlanmasý önemlidir. Hayatlarý sürekli ve müthiþ bir mücadele biçiminde beliren milletlerin felsefesi, baðýmsýz olmak ve mutlu kalmak isteyen her millet için bu nitelikleri çok þiddetli olarak gerektirmektedir. (16.7.1921 Maarif Kongresi’ni açýþ konuþmasýndan)
3. Millete güven vermelidir
Bizim halkýmýz çok temiz kalpli, çok asil ruhlu, ilerlemeye çok kabiliyetli bir halktýr. Bu halk eðer bir defa karþýsýndakilerin samimiyetle kendilerine hizmet ettiðine inanýrsa her türlü hareketi hemen kabule hazýrdýr. Bunun için gençlerin herþeyden önce millete güven vermeleri lazýmdýr. 1923 Millet sevgisi kadar büyük sevgi yoktur. Kurtuluþ Savaþý’nda benim de milletime ettiðim birtakým hizmetler olmuþtur zannederim. Fakat, bunlardan, hiçbirini kendime maletmedim. Yapýlanýn hepsi milletin eseridir dedim. Aranacak olursa doðrusu da budur. Mazide sayýsýz medeniyet kurmuþ bir ýrkýn ve milletin çocuklarý olduðumuzu ispat etmek için, yapmamýz lazým gelen þeylerin hepsini yaptýðýmýzý ileri süremeyiz. Bugüne ve yarýna býrakýlmýþ daha birçok büyük iþlerimiz vardýr. Ýlmi araþtýrmalar da bunlar arasýndadýr. Benim arkadaþlarýma tavsiyem þudur: Þahsýnýz için deðil fakat mensup olduðumuz millet için elbirliði ile çalýþalým. Çalýþmalarýn en büyüðü budur.
4. Milli terbiyeye sahip olmalýdýr
Efendiler, þunu anlatmak istiyorum, ilk esin ana – baba kucaðýndan sonra okuldaki öðretmenin dilinden, vicdanýndan, terbiyesinden alýnýr. Bu esinin geliþme kaynaðý olmasý, kiþiye millet ve ülkeye hizmet edebilme gücünü ve yeteneðini verebilmesi için millete ve ülkeye büyük, derin ilgi yaratan fikirler, duygularla her an güçlendirilmesi gerekir. Bu fikirlerin ve duygularýn kaynaðý doðrudan doðruya ülke ve milletir. Milletin ortak isteðine ve eðilimine deðinmek ve onun gereklerine kendini adamak, böyle davranmak ve doðru yolda yürüyebilmek sözünü ettiðim terbiyenin temel ilkesidir. Bir milletin bireylerinde egemen olmasý, onlar tarafýndan uyulmasý gereken þey milletin ortak isteði ve fikirleridir. Bir kiþinin milletine ve ülkesine yararlý bir iþ yaparken hiç aklýndan çýkarmamasý gereken þey milletin gerçek eðilimidir. Bir milleti özgür, baðýmsýz, görkemli, yüce bir toplum halinde yaþatan terbiyedir ve onu tutsak yapan, sefalete iten de bunun yokluðudur. Milli terbiyeyle yetiþtirilmek ve yüceltilmek istenilen genç beyinlerin bir yandan da paslandýrýcý, uyuþturucu, hayali ývýr zývýrla doldurulmasýndan kaçýnýlmasý gerekir. Atatürk’ü iyi anlamýþ olmalýdýr. Bir gün ulusu, sizin gibi beni anlamýþ gençliðe býrakacaðýmdan çok memnun ve mesudum. Beni görmek demek, mutlaka yüzümü görmek demek deðildir. Benim fikirlerimi, benim duygularýmý anlýyorsanýz ve hissediyorsanýz, bu kafidir (yeterlidir).
5. Atatürk’ün yolunda ilerlemeli ve onun býraktýðý görevi tamamlamalýdýr
Benim Türk Milleti’ne, Türk Cumhuriyeti’ne ve Türklüðün istikbaline ait görevlerim bitmemiþtir. Sizler, onlarý tamamlayacaksýnýz. Siz de sizden sonrakilere benim sözümü tekrar ediniz. Bu vatan, evlatlarýmýz ve torunlarýmýz için cennet gibi yapýlmaya layýk ve uygun bir vatandýr. Bu ülkeyi böyle bayýndýr hale getirecek olan çalýþmalar, ekonomi ve ekonomik faaliyettir. Öyleyse öyle bir ekonomi dönemi baþlamalýdýr ki, artýk milletimiz insanca yaþamasýný bilsin, insanca yaþamanýn neye baðlý olduðunu öðrensin ve ona yönelsin. Hepimizin istediði bu milletin insanlarýnýn ellerindeki örneklerle yarýnýn, ticaretin, sanatýn, çalýþmanýn, yaþamýn temsilcileri olmalarýdýr. Artýk bu ülke, bu millet böyle bir devrin içinde bulunuyor ve böyle bir devri yüceltecektir. Böyle bir devrin tarihini yazacaktýr. Böyle bir tarihte en büyük makam, en büyük hak çalýþkanlara ait olacaktýr. Sizler ülkenin gereksinimlerini, milletin yeteneklerini, bunlara karþýlýk dünyadaki en güçlü ekonomi örgütünü göz önünde tutarak alýnmasý gereken tedbirleri ve uygulanmasý þart olan yenilikleri çok açýk bir biçimde ifade etmelisiniz. Öyle ki o tedbirler, o yenilikler uygulandýkça ülkemiz bolluða ve aydýnlýða kavuþacaktýr.
6. Ecdadýný örnek almalýdýr
Türk çocuðu ecdadýný tanýdýkça daha büyük iþler yapmak için kendinde kuvvet bulacaktýr. Büyük devletler kuran ecdadýmýz, büyük ve þumullü medeniyetlere de sahip olmuþtur. Bunu aramak, tetkik etmek, Türklüðe ve cihana bildirmek bizler için bir borçtur. Baðýmsýzlýðýndan ödün vermemelidir. Her ilerlemenin ve kurtuluþun anasý özgürlüktür. Ne kadar zengin ve refaha kavuþturulmuþ olursa olsun, baðýmsýzlýktan mahrum bir millet, medeni insanlýk karþýsýnda uþak olmak mevkiinden yüksek bir muameleye lâyýk olamaz. Tam baðýmsýzlýk, bizim bugün üzerimize aldýðýmýz vazifenin temel ruhudur. Esas, Türk Milleti’nin haysiyetli ve þerefli bir millet olarak yaþamasýdýr. Bu esas ancak tam baðýmsýzlýða sahip olmakla temin olunabilir. Halbuki Türk’ün haysiyet ve izzetinefis ve kabiliyeti çok yüksek ve büyüktür. Böyle bir millet esir yaþamaktansa yok olsun daha iyidir. Bundan ötürü, YA ÝSTÝKLÂL, YA ÖLÜM!.. Türkiye Halký, asýrlardan beri hür ve baðýmsýz yaþamýþ ve baðýmsýzlýðý bir yaþama gereði saymýþ bir kavmin kahraman evlatlarýdýr. Bu millet, baðýmsýzlýktan uzak yaþamamýþtýr. Yaþayamaz ve yaþamayacaktýr. (1922)Arzumuz dýþarýda baðýmsýzlýk, içerde kayýtsýz ve þartsýz milli egemenliði korumadan ibarettir. (1923)55
Baðýmsýzlýk ve hürriyetlerini her ne pahasýna ve her ne karþýlýðýnda olursa olsun zedeleme ve kayýtlamaya asla müsamaha etmemek; baðýmsýzlýk ve hürriyetlerini bütün mânasiyle koruyabilmek ve bunun için gerekirse, son ferdinin, son damla kanýný akýtarak, insanlýk tarihini þanlý örnek ile süslemek; iþte baðýmsýzlýk ve hürriyetin hakiki mahiyetini, geniþ mânasýný, yüksek kýymetini, vicdanýnda kavramýþ milletler için temel ve ölmez prensip… Ancak bu prensip uðrunda her türlü fedakarlýðý, her an yapmaya hazýr milletlerdir ki, devamlý olarak insanlýðýn hürmet ve saygýsýna lâyýk bir topluluk olarak düþünülebilirler. (1928)
7. Demokrasiye inanmalýdýr
Kapýda duran nöbetçi bile benden korkmaz. Ýsterseniz kendisine sorunuz. Korku üzerine egemenlik kurulamaz. Toplara dayanan egemenlik ayakta kalamaz. Böyle bir egemenlik, hatta diktatörlük ancak ihtilal olduðunda, geçici bir süre için gerekir… ülkemize bakýnýz, sükunet içindedir. Hep güven ve esenlikten yanayýz. Kendi topraklarýmýz dýþýnda bir metrekare toprakta gözümüz yoktur. Çünkü topraklarýmýz geniþtir ve üzerinde yaþayanlar için dar deðildir. Tüm devletlerle güvenlik anlaþmalarý yaptýk. Ancak yeni saldýrýlara uðramamak için orduyu buluduruyoruz. (24.4.1930, Vossiche Zeitung muhabirine verdiði demeç)
Efendiler, millet bizi buraya gönderdi. Ama biz bu yönetimi ve egemenliðini miras mal gibi ömrümüz boyunca kullanmak için toplanmýþ deðiliz. Ve sizi toplamak ve daðýtmak hakkýna hiç kimse sahip deðildir. Millet bilmelidir ki bir günde vekillerini toplar ve gönderir. Kimsenin burayý sýnýrlamaya hakký ve yetkisi yoktur ve olmamalýdýr. Millete þöyle dendi: “Egemenliðinizi ve iradenizi kayýtsýz, þartsýz elinizde tutmanýz gerekir ve bunun için sizi temsil edecek kiþileri biraraya getirerek bir meclis toplayýnýz ve bu meclis kayýtsýz ve koþulsuz olarak ülke ve millet iþlerine, görevlerine el koyacaktýr.
8. Ýstikrarlý, kararlý ve azimli olmalýdýr
Türk Milleti’nin istidadý ve kesin kararý medeniyet yolunda, durmadan, yýlmadan ilerlemektir. Zafer “zafer benimdir” diyebilenin, muvaffakiyet, “muvaffak olacaðým” diye baþlayanýn ve “muvaffak oldum” diyebilenindir. Milletimiz her güçlük ve zorluk karþýsýnda, durmadan ilerlemekte ve yükselmektedir. Büyük Türk Milleti’nin bu yoldaki hýzýný, her vasýtayla artýrmaya çalýþmak, bizim hepimizin en kutlu vazifemizdir. Arkadaþlar ulusun sevgi ve güveninden emin olarak, üzerinde bulunduðumuz medeniyet, terakki ve ilerleme yolunda azimle, tereddütsüz yürüyelim.
9. Sorumluluk sahibi olmalý, hizmete talip olmalýdýr
Mesuliyet yükü her þeyden, ölümden de aðýrdýr. Türk Milleti, her ne pahasýna olursa olsun hizmeti ilke edinmiþtir ve bu uðurda hiçbir fedakarlýktan kaçýnmaz. Bireyler hayatta üç devre geçirir. Devlet hayatý da bu dönemleri içerir. Eski Osmanlý Devleti bu yaþam dönemlerinin üçünü yaþadýktan sonra yok oldu. Onun yerine dünya tarihine yeni bir Türkiye Devleti geçti. Yeni Türkiye Devleti tüm Türklük özelliklerini, yani onun dinç, kararlý, erdemli olma özelliklerini kendinde toplamýþtýr. Gençler biz size geçmiþten, geçmiþin boþ inançlarýndan, geçmiþ kalýntýlarýndan arýndýrýlmýþ yeni diriliþ getirdik. Olaylar ve olaylarýn zorunlu sonucu demek olan bu diriliþ sizin deðerli katkýlarýnýz ve aydýn desteðinizle ortaya çýktý. Bu yeni varlýðý büyütüp yüceltmek size aittir. Bu görevde baþarýlý olacaðýnýza gördüðüm kanýtlara bakarak kuvvetle inananlardaným. Sevgili gençler, yaþam mücadeleden ibarettir. O nedenle hayatta sadece iki þey vardýr: Yenmek, yenilmek. Size, Türk gençliðine verdiðimiz ve býraktýðýmýz vicdani armaðan sadece ve hep yenmektir ve inanýyorum ki hep yeneceksiniz. Milletin saygýnlýðý ve ilerleme koþullarý bakýmýndan yapýlacak iþlerde ve atýlacak adýmlarda hiç duraksamayýnýz. Milleti o yükseliþe ulaþtýrmamýzý önleyecek engellere hep birlikte göðüs gereceðiz. Bunun için beyinlerinize, kültürünüze, bilginize, gerekirse bileklerinize, pazýlarýnýza, bacaklarýnýza baþvuracak ama mutlaka o hedefe ulaþacaðýz. Gerek burada gerek gezdiðim her yerde genç arkadaþlarýnýz hep sizler gibi duygulu, kararlý ve yüreklidir. O nedenle þimdiden geleceðin parlak ufuklarýný görmenin mutluluðu içindeyim. Bu millet sizin gibi evlatlarýyla hak ettiði yüceliðe eriþecektir. Beni çok memnun ettiniz. Birlikte olmaktan, özellikle kararlýlýk belirten sözlerden ötürü mutluyum. (18.3.1923 Tarsus’da gençlerle konuþmasýndan)
10. Cesur olmalýdýr
Gençler için vatani iþlerde ölmek söz konusu olabilir. Ama korkmak asla! Büyük kararlar vermek kâfi deðildir. Bu kararlarý cesaret ve kesinlikle tatbik etmek lâzýmdýr. Size Bombasýrtý vakasýný anlatmadan geçemeyeceðim. Karþýlýklý siperlerimiz arasýnda mesafemiz sekiz metre, yani ölüm muhakkak, muhakkak… Birinci siperdekiler hiçbiri kurtulamamacasýna tamamen düþüyor, ikincidekiler onlarýn yerine gidiyor. Fakat ne kadar gýptaya þayan bir itidal ve tevekkülle, biliyor musunuz? Öleni görüyor, üç dakikaya kadar öleceðini biliyor, en ufak bir fütur bile göstermiyor; sarsýlmak yok. Okumak bilenler ellerinde Kur’an-ý Kerim, cennete girmeye hazýrlanýyorlar. Bilmeyenler, kelime-i þahadet getirerek yürüyorlar. Bu, Türk askerindeki ruh kuvvetini gösteren, þaþýlacak ve övülecek bir misaldir. Emin olmalýsýnýz ki, Çanakkale Muharebesi ni kazandýran bu yüksek ruhtur. Gençler, cesaretimizi pekiþtiren ve sürdüren sizsiniz. Siz almakta olduðunuz terbiye ve kültürlü insanlýk faziletinin, vatan sevgisinin, fikir özgürlüðünün en deðerli simgesi olacaksýnýz. Ey yükselen yeni kuþaklar, gelecek sizindir. Cumhuriyet’i biz kurduk, onu yüceltecek ve sürdürecek olan sizsiniz.
11. Zorluklardan Yýlmamalýdýr
Teþebbüslerin baþarýlý olmasý için çetin þartlara göðüs germek gereklidir. Ben hayatýmýn hiçbir anýnda karamsarlýk nedir, tanýmadým. Tatbik eden, icra eden, karar verenden daima daha kuvvetlidir. Lüzumuna kani olduðumuz bir iþi derhal yapmalýyýz. Zorluklarý çözen kimse olmak isteyenlerin ilk yapacaklarý, olaylarýn iç yüzünü bilip ona uymak olmalýdýr.
12. Çalýþkan ve disiplinli olmalýdýr
Fikir hazýrlýklarý, seferberlikte asker toplamak için davul zurna ile temin edilemez. Fikir hazýrlýklarýnda tevazuyla çalýþmak, kendini silmek, karþýsýndakine samimi bir kanaat ilham etmek lazýmdýr. Sizler, yani yeni Türkiye’nin genç evlatlarý! Yorulsanýz dahi beni takip edeceksiniz… Dinlenmemek üzere yürümeye karar verenler, asla ve asla yorulmazlar. Türk Gençliði gayeye, bizim yüksek idealimize durmadan, yorulmadan yürüyecektir. Siz genç arkadaþlar, yorulmadan beni takip edeceðinizi söylüyorsunuz. Fakat arkadaþlar, yorulmadan ne demek? Yorulmamak olur mu? Elbette yorulacaksýnýz, sizden istediðim þey yorulmamak deðil, yorulduðunuz zaman dahi durmadan yürümek, yorulduðunuz dakikada da dinlenmeden beni takip etmektir. Yorgunluk her insan, her canlý için doðal bir durumdur. Fakat insanda yorgunluðu yenebilecek manevi bir kuvvet vardýr ki, iþte bu kuvvet yorulanlarý dinlendirmeden yürütür. Çalýþma, insanlarýn vücut kuvvetlerini geliþtirir ve hayat için gereken þeyleri temin eder. Çalýþmaksýzýn, fikri geliþme ve ahlaki ilerleme de mümkün deðildir. Tembellik bütün fenalýklarýn anasýdýr. Kendilerine faydalý olduðunuz, onlara müsbet yolda hizmet ettiðiniz müddetçe milletin sevgisini kazanabilirsiniz. Vaatlerinizi yerine getirmez, milletin refahýna hizmet vermezseniz, bugün sizi alkýþlayan bu topluluk yarýn sizi yuhalar.
13 Dürüst olmalýdýr
Hakikati konuþmaktan korkmayýnýz. Meseleleri hadiselere göre deðil, aslýnda olduðu gibi ele almak lazýmdýr. Bir þeyi vicdanen iyi yaptýðýmýza, sözlerimizin iyi olduðuna inanýyorsak, onu olduðu gibi açýk, tereddüt ve belirsizlikten arýnmýþ olarak anlatmayý amaçlamalýyýz. Arkadaþlar benden iltimas beklememelidir. Hepiniz benim gözümde deðerli, önemli kardeþlerimsiniz. Ama, hepinize gösterdiðim hedef yüce, kutsal bir hedeftir… Hanginiz daha güzel yöntemle, baþarýyla oraya ulaþýrsanýz onu, ellerimi çatlatýncaya kadar çýrparak alkýþlayacak, takdir edeceðim. Benden iltimas ve taraf tutma beklemeyiniz arkadaþlar. Adam olanlar, insan olanlar, yüksek ideali olanlar deðerlerini göstersinler. Benim size kardeþçe söyleyeceðim þey budur. Tüm arkadaþlarýmýza söylemek zorundayým ki, ben o milli hedefe tüm millet kitlesini yürütmek için, doðal olarak ahlaki bir unsurum, bunu isterim. (1922, Prof. Dr. Afet Ýnan’ýn yayýmladýðý belgeden)
14. Adaletli olmalýdýr
Efendiler! Hükümet memlekette yasayý hakim kýlmak ve adaleti daðýtmakla yükümlüdür. Bu açýdan adalet iþi çok önemlidir. Adliye siyasetimizde izlenecek yol, adaleti, halký yormadan, süratle, uygun ve emniyetli bir þekilde daðýtmalýdýr. Toplumumuzun dünyayla temasý doðal ve zorunludur; o nedenle de adalet seviyemizi tüm uygar toplumlarýn adaletleri seviyesine çýkarmak zorundayýz… Çaðdaþ geliþme milletlerin uygar ihtiyaçlarýný geniþletir, artýrýr ve bu ihtiyaçlara uygun uygar haklarýn var olmasýný gerektirir. Her devletin, toplumunun uygarlýk seviyesine uygun bir hukuk mevzuatý vardýr. Tüm uygar devletlerin medeni kanunlarý birbirlerine çok yakýndýr. Bizim milletimiz ve hükümetimiz adalet düþüncesi zihniyeti bakýmýndan hiçbir uygar toplumdan geri deðildir. Hatta bu noktada daha ileride olduðumuza tarih tanýklýk edebilir. Bu yüzden bizim hukuk mevzuatýmýzýn da tüm uygar devletlerin yasal düzenlemesinden eksik olmasý kabul edilemez. Hedeflediðimiz tam baðýmsýzlýk kavramý içinde adalet baðýmsýzlýðýmýzýn da yer almasý doðaldýr.
15. Vicdan ve fikir hürriyetinden yana olmalýdýr
Her fert istediðini düþünmek, istediðine inanmak, kendine mahsus siyasi bir fikre malik olmak, seçtiði bir dinin icaplarýný yapmak veya yapmamak hak ve hürriyetine maliktir. Kimsenin fikrine ve vicdanýna hakim olunamaz. Vicdan hürriyeti, mutlak ve taarruz edilemez, ferdin tabii haklarýnýn en mühimlerinden tanýnmalýdýr. Cumhuriyet fikir serbestliði taraftarýdýr. Samimi ve meþru olmak þartýyla her fikre saygý duyarýz. Gençler, siz almakta olduðunuz terbiye ve irfan ile, insanlýk meziyetinin, vatan sevgisinin, fikir hürriyetinin en kýymetli sembolü olacaksýnýz.
16. Akýlcý hareket etmelidir
Akýl ve mantýðýn çözümleyemeyeceði mesele yoktur. Fikirler, cebir ve þiddetle, top ve tüfekle asla öldürülemez. Fikirler anlamsýz, mantýksýz, boþ sözlerle dolu olursa, o fikirler hastalýklýdýr. Ayný þekilde sosyal hayat akýl ve mantýktan uzak, faydasýz, zararlý ve birtakým geleneklerle dolu olursa felce uðrar. Bizim akýl, mantýk, zeka ile hareket etmek en belirgin özelliðimizdir. Bütün hayatýmýzý dolduran olaylar bu gerçeðin delilidirler. Bu dünyada her þey insan kafasýndan çýkar. Bir insan baþýnýn ifade etmeyeceði hiçbir þeyi tasavvur edemiyorum.
17. Ýleri görüþlü ve tedbirli olmalýdýr
Felaket baþa gelmeden evvel önleyici ve koruyucu tedbirleri düþünmek lazýmdýr. Geldikten sonra dövünmenin faydasý yoktur. Genç fikirli demek, doðruyu gören ve anlayan gerçek fikirli demektir.
18. Ýlerici olmalý ve ilerlemede sýnýr tanýmamalýdýr
Yüksek Türk! Senin için yüksekliðin hududu yoktur. Ýþte parola budur. Asla þüphem yoktur ki, Türklüðün unutulmuþ büyük medeni özelliði ve büyük medeni kabiliyeti bundan sonraki geliþmesi ile geleceðin yüksek medeniyet ufkunda yeni bir güneþ gibi doðacaktýr. Türk Milleti’nin istidadý ve kesin kararý medeniyet yolunda, durmadan, yýlmadan ilerlemektir. Milletimiz her güçlük ve zorluk karþýsýnda, durmadan ilerlemekte ve yükselmektedir. Büyük Türk Milleti’nin bu yoldaki hýzýný, her vasýtayla artýrmaya çalýþmak, bizim hepimizin en kutlu vazifemizdir. Bir baþka çaðdan kalma adetlerinizde, alýþkanlýklarýnýzda direnirseniz, cüzzamlýlar, paryalar gibi tek baþýnýza kala kalýrsýnýz. Benliðinize baðlý kalýn ama, geliþmiþ uluslar için gerekli olan þeyleri Batý’dan almasýný bilin. Yoksa, bilim ve yeni düþünceler sizi bir lokmada yiyip bitirebilirler.
19. Çaðdaþ medeniyet seviyesine ulaþmak için çalýþmalýdýr
Türk Milleti’nin istidadý ve kesin kararý medeniyet yolunda, durmadan, yýlmadan ilerlemektir. Medeniyet öyle kuvvetli bir ýþýktýr ki, ona bigane olanlarý yakar, mahveder. Medeni olmayan insanlar, medeni olanlarýn ayaklarý altýnda kalmaya mahkumdurlar. Biz uygarlýktan,ilimden ve fenden kuvvet alýyor ve ona göre yürüyoruz. Biz dünya medeniyeti ailesi içinde bulunuyoruz. Medeniyetin bütün icaplarýný tatbik edeceðiz. Medeniyetin emir ve talep ettiðini yapmak insan olmak için yeterlidir. Efendiler, milletimizin hedefi, milletimizin ideali tüm cihanda tam anlamýyla uygar bir toplum olmaktýr. Bilirsiniz ki, dünyada her insan topluluðunun varlýðý, deðeri, özgürlük ve baðýmsýzlýk hakký sahip olduðu ve yapacaðý uygarlýk eserleriyle ölçülüdür. Medeniyet eseri meydana getirme yeteneðinden yoksun olan toplumlar, özgürlüklerinden ve baðýmsýzlýklarýndan soyutlanmaya mahkumdurlar. Ýnsanlýk tarihi bu dediðimi doðrulamaktadýr. Medeniyet yolunda yürümek ve baþarýlý olmak yaþam koþuludur. Bu yolda duraklayanlar ya da bu yolda ileri deðil geriye bakma cahilliðinde ve vurdumduymazlýðýnda bulunanlar medeniyetin coþkulu selinde boðulmaya mahkumdurlar. Efendiler, medeniyet yolunda baþarý yenileþmeye baðlýdýr. Toplumsal yaþamda, iktisatta, bilimde, fende baþarýlý olmak için tek geliþme ve ilerleme yolu budur. Yaþama egemen olan koþullarýn zamanla deðiþmesi, geliþmesi ve yenilenmesi zorunludur. Medeniyetin, keþiflerin, fennin harikalarý cihaný deðiþiklikten deðiþikliðe ***ürürken, böyle bir devirde yüzyýllýk köhne zihniyetlerle, geçmiþe baðlýlýkla varlýðýný sürdürmek mümkün deðildir. Uygarlýk yolunda baþarý, yenilikleri kavrayýp uygulamaya, yenileþmeye baðlýdýr.

selam ve dua ile..