Türk basketbolunun ilkleri, rekorlarý, unutulmazlarý

Fenerbahçe, 2012 yýlýnda, bir NBA takýmýný yenen ilk Türk takýmý olarak tarihe geçti.



Türk basketbolunda birçok ilk ve ilginç rekorlarý barýndýran Spor Toto Basketbol Süper Ligi yarýn 51. yaþýna girecek. Parkelerde, geride býrakýlan 50 yýlda birçok unutulmaz rekor ve ilklere imza atýldý.
Fenerbahçe, bir NBA takýmýný yenen ilk Türk ekibi olarak tarihe geçti. ''NBA Europe Live 2012'' kapsamýnda 5 Ekim 2012'de Ülker Sports Arena'da yapýlan maçta sarý-lacivertliler, Boston Celtics'i 97-91 yendi.
Fenerbahçe, ayrýca ABD'de bir NBA takýmýný yenen ilk Türk takýmý olma unvanýný da aldý. Sarý-lacivertliler, Avrupa Ligi Basketbol Dünya Turu 2015 kapsamýnda New York'taki Barclays Center'da 6 Ekim 2015'e karþýlaþtýðý Brooklyn Nets'i 101-96 maðlup etti.

- Ergin Ataman'ýn ilkleri

Galatasaray Odeabank'ýn baþantrenörü Ergin Ataman, Türk basketbol tarihinde birçok ilke imza attý.
Efes Pilsen (Anadolu Efes), Beþiktaþ Milangaz ve Galatasaray Medical Park ile þampiyonluk yaþayan Ataman, 3 farklý takýmla ligde ipi göðüsleyen ilk ve tek antrenör oldu.
Avrupa'da profesyonel liglerde takým çalýþtýran ilk antrenör olan Ergin Ataman, Spor Toto Basketbol Süper Ligi'nde "Üç büyükler"den ikisiyle (Beþiktaþ ve Galatasaray) þampiyonluk kazanan ilk teknik adam olarak da tarihe geçti.
2001-2002 sezonunda Ýtalya'nýn Montepaschi Siena takýmýný çalýþtýran ve takýmýna ilk sezonunda Avrupa Raimundo Saporta Kupasý'ný kazandýran baþarýlý çalýþtýrýcý, bu kupayý kaldýran ilk ve tek Türk antrenör olarak tarihte yerini aldý.
Efes Pilsen'e 1999-2000 sezonunda Avrupa Ligi'nde dörtlü final oynatan Ataman, bir Türk takýmýný bu kupada ilk kez Avrupa üçüncüsü yaptý.
Montepaschi Siena'ya da 2002-2003 sezonunda Avrupa Ligi'nde dörtlü final oynatýp Avrupa üçüncülüðünü kazanan Ataman, bu kupada yabancý bir takýmla üçüncülük kazanan ilk Türk antrenör olarak da bir ilke imza attý.

- Erman Kunter'in rekoru hala kýrýlamadý

Türk basketbol tarihinin en önemli yýldýzlarýndan Erman Kunter, 153 sayýyla, bir maçta en fazla sayý atan oyuncu oldu.
Fenerbahçe'de forma giyen Kunter, 1988'de sarý-lacivertlilerin Hilalspor'u 175-101 yendiði maçta 153 sayý atarak rekor kýrarken, ilk yarýda attýðý 81 sayýyla da bir devrede en fazla sayý üreten basketbolcu olarak tarihe geçti.
Kunter, 2009-2010 sezonunda Cholet'i Fransa Birinci Basketbol Ligi þampiyonu yaparak, antrenör olarak da bir ilke imza attý. Kunter, yabancý bir takýmýn baþýnda lig þampiyonluðu yaþayan ilk ve tek Türk antrenör oldu.

- Budanur'un rekoru

Beþiktaþlý Hüdai Budanur da kýrýlmasý güç bir rekoru elinde bulunduruyor.
1957 yýlýnda Ýstanbul Spor ve Sergi Sarayý'nda yapýlan Ýstanbul Ligi maçýnda Beþiktaþ, Ýstanbul Karagücü'nü 110-56 yenerken, Budanur, siyah-beyazlýlarýn 110 sayýsýný da tek baþýna attý.

- NBA'deki ilk Türk Mirsad

Mirsad Türkcan, Amerikan Basketbol Ligi'nde (NBA) oynayan ilk Türk basketbolcu olarak tarihe geçti.
1998 yýlýnda ilk kez Houston Rockets'e transfer olan Mirsad, NBA'de fazla oynama þansý bulamadý.
2001-2002 sezonunda CSKA Moskova takýmýnda forma giyen Mirsad Türkcan, Avrupa Ligi normal sezonunda en deðerli oyuncu (MVP) seçilen ilk Türk basketbolcu oldu.
Mirsad Türkcan, Fenerbahçe Ülker'in 3 Ocak 2008'de deplasmanda Ýtalya'nýn Lottomatica Roma ile yaptýðý maçta 1000 ribaunt barajýný aþarak, ULEB Avrupa Ligi tarihine geçti. Basketbolda 2000 yýlýndan bu yana düzenlenen Avrupa Ligi'nde 1000 ribaunda ulaþan ilk oyuncu olan Mirsad Türkcan, Lottomatica Roma karþýsýnda 13 ribaunt alarak, toplam ribaunt sayýsýný 1007'ye taþýmýþtý.

- En fazla oynayan Türk oyuncu Hidayet

NBA takýmlarýndan Sacramento Kings tarafýndan 2000 yýlýnda seçilen Hidayet Türkoðlu, Mirsad'dan daha baþarýlý bir performans sergileyerek, aralýksýz 15 yýlla NBA'de en fazla oynayan Türk oyuncu oldu. Hidayet, geçen yýl NBA kariyerine son vererek Türkiye'ye döndü.

- NBA'de ilk þampiyonluk yaþayan oyuncu Mehmet Okur

2003-2004 sezonunda Detroit Pistons'ta þampiyonluk sevincine ulaþan Mehmet Okur ise NBA'de þampiyonluk yaþayan ilk Türk oyuncu.
Mehmet Okur, ayrýca Batý Konferansý'nda daha önce All-Star'a seçilen ancak sakatlýðý nedeniyle oynayamayan Allen Iverson'ýn yerine kadroya girerek, NBA tarihinde All-Star maçýna çýkan ilk Türk sporcu olarak da tarihe geçti. Las Vegas'taki Thomas Mack Arena'da 18 Þubat 2007'de yapýlan All-Star maçýnda Mehmet, yer aldýðý 14 dakika 43 saniyede 4 sayý attý, 2 ribaunt aldý ve bir de asist yaptý.

-Ýlk Avrupalý Granit

Avrupa'ya transfer olan ilk Türk basketbolcu ise Yalçýn Granit oldu. Granit, Fransa'nýn Racing Paris takýmýnda oynadý.
2000-2001 sezonunda Yunanistan'ýn AEK takýmýna giden Ýbrahim Kutluay ise ilk kez bir Yunan takýmýna transfer olan Türk oyuncu oldu.
2001-2002 sezonunda Panathinaikos ile Avrupa Ligi þampiyonluðuna ulaþan Ýbrahim Kutluay, bu kupayý kaldýran ilk Türk basketbolcu olarak tarihteki yerini aldý.
2007 yýlýnda Ýspanya'nýn Real Madrid takýmýyla ULEB Kupasý'ný kazanan Kerem Tunçeri de ilk kez bu kupada þampiyonluk sevinci yaþayan Türk basketbolcu oldu.

- Anadolu Efes'in ilkleri

2011-2012 sezonunda ismini Anadolu Efes olarak deðiþtiren Efes Pilsen, 1996 yýlýnda Avrupa Radivoj Koraç Kupasý'ný müzesine ***ürerek, ilk kez bu spor dalýnda Avrupa kupasý kazanan Türk takýmý olma baþarýsýný gösterdi.
Lacivert-beyazlýlar, Avrupa kupalarýnda finale çýkan ilk takým olma özelliðini de taþýyor. 1993 yýlýnda da Avrupa Kulüpler Kupasý'nda final oynayan Anadolu Efes, Torino'da Yunan rakibi Aris'e 50-48 yenilmiþti.
Anadolu Efes, 1999-2000 sezonunda da Avrupa Ligi'nde dörtlü finale kalýp, Avrupa üçüncüsü olarak bir ilke daha imza attý.

- NBA takýmýyla maç yapan ilk Türk takýmý Anadolu Efes

Anadolu Efes, bir NBA takýmýyla maç yapan ilk Türk takýmý oldu.
NBA'in davetlisi olarak 2006 yýlýnda ABD'ye giden lacivert-beyazlýlar, 11 Ekim 2006'da Denver Nuggets ile yaptýðý hazýrlýk maçýyla, bir NBA takýmýyla karþýlaþan ilk Türk ekibi unvanýný aldý. Anadolu Efes, NBA'deki ikinci hazýrlýk maçýnda 13 Ekim 2006'da Golden State Warriors ile oynadý.

- Türkiye'de maç yapan ilk NBA takýmý Minnesota Timberwolves

NBA ile Avrupa Basketbol Ligleri Birliði'nin (ULEB) yaptýðý anlaþma gereði Ýstanbul'a gelen NBA takýmlarýndan Minnesota Timberwolves, 6 Ekim 2007'de Anadolu Efes ile özel maç yaptý.
EA Sports'un organizasyonu ''NBA Europe Live Tour 2007'' kapsamýnda çeþitli etkinliklerde bulunmak üzere Ýstanbul'a gelen ve burada yeni sezon hazýrlýklarýný sürdüren Minnesota Timberwolves'ýn, Anadolu Efes ile yaptýðý maçla ilk kez bir NBA takýmý Türkiye'de karþýlaþmaya çýktý.
Anadolu Efes de Türkiye'de bir NBA takýmýyla karþýlaþan ilk Türk takýmý unvanýný aldý.

- Recep Ankaralý tarihe geçti

Anadolu Efes ile Minnesota Timberwolves arasýndaki karþýlaþmada görev yapan Türk hakem Recep Ankaralý, tarihe geçti.
Recep Ankaralý, bir NBA takýmýnýn maçýnda görev yapan ilk Türk hakem oldu. ABD'den gelen NBA hakemleri Jack Nies ve Luis Grillo, Recep Ankaralý ile karþýlaþmayý yönetti.

- Diðer "ilk" ve rekorlar

- Türkiye ilk kez 1949 yýlýnda Kahire'deki Avrupa Þampiyonasý'na katýldý.
- 1951 yýlýnda 7. Avrupa Þampiyonasý'nda Türk hakem Ýzzettin Somer, Avrupa Þampiyonasý finalini yöneterek, bu alanda bir ilke imza attý.
- 1959 yýlýnda Türkiye, tarihinde ilk kez Avrupa Þampiyonasý'na ev sahipliði yaptý.
- 1961 yýlýnda Galatasaray, Avrupa Þampiyon Kulüpler Kupasý ilk turunda Yunanistan'ýn Olympiakos takýmýný 2 maçta da yenerek, Avrupa kupalarýnda tur atlayan ilk Türk takýmý olma baþarýsýný gösterdi.
- 1980 yýlýnda Eczacýbaþý Erkek Basketbol Takýmý, Avrupa Kupa Galipleri Kupasý'nda çeyrek finale yükselen ilk Türk takýmý oldu.
- 1981 yýlýnda Avrupa Karmasý'na seçilen ilk Türk oyuncu Efe Aydan.
- ABD'de Evansville Üniversitesi takýmýyla NCAA play-off'larýnda oynayan ilk Türk oyuncu Emir Turam.
- Uluslararasý alanda ilk milli maç Yunanistan ile 24 Haziran 1936'da yapýldý. Beyoðlu Halkevi Salonu'nda yapýlan maçý, Türkiye 49-12 kazandý.
- Uluslararasý alanda ilk resmi maç ise Þili ile 7 Aðustos 1936'da oynandý. Berlin Olimpiyatlarý'nda yapýlan maçý Türkiye 30-16 kaybetti.
- 1956 yýlýnda yapýlan ilk gençler Türkiye birinciliðini Fenerbahçe kazandý.
- Türkiye, Balkan Þampiyonasý'na ilk kez Sofya'da 1960 yýlýnda katýldý. Türkiye, 1981 yýlýnda Balkan þampiyonu oldu.
- Levent Topsakal, Türkiye-Ýrlanda yýldýz milli maçýnda 78 sayý atarak, milli formayla bir maçta en çok sayý atan oyuncu unvanýný aldý.
- 2001 yýlýnda Türkiye'de yapýlan 32. Avrupa Erkekler Basketbol Þampiyonasý'nda A Milli Takým ilk kez Avrupa ikinciliðini elde etti.
- A Milli Erkek Basketbol Takým, 2002 yýlýnda ilk kez Dünya Þampiyonasý'nda mücadele etti ve 9. oldu.
- A Milli Erkek Basketbol Takýmý, Türkiye'de 2010 yýlýnda yapýlan Dünya Þampiyonasý'nda gümüþ madalya kazanarak, tarihinde ilk kez dünya ikincisi unvanýný aldý.