Muhteþem bir doða olayý


Aurora nedir bilir misiniz? Ýþte þu yukardaki fotoðraftaki muhteþem ýþýk oyunu...


Onlara kutup ýþýklarý da denir. Genellikle kutup bölgelerinde görülen bir gece ýþýmasýdýr.


Auroralar, gökyüzündeki doðal ýþýk görüntüleridir. Genelde gece görülen kutup ýþýklarý, çýplak gözle de izlenebilir.


Kuzey Yarýmküre'deki aurora görüntüsüne aurora borealis, Güney Yarýmküre’dekine de aurora australis denir.


Auroralar, güneþin dünya atmosferi üzerindeki etkilerinin en belirgin þekilde görülebilenidir.



Çoðu kutup ýþýðý yüksek kuzey ve güney enlemlerinde görülür. Özellikle yay, bulut ve çizgi þeklinde oluþurlar.


Bazýlarý hareket eder, parlaklaþýr ya da aniden yanýp sönerler. Yeþil, auroralarýn en yaygýn rengidir. Ancak çok yükseklerde olan kutup ýþýklarý kýrmýzý ya da pembe olabilirler.


Çoðu aurora atmosferin 100 ile 1000 km aralýðýnda oluþur. Bazýlarý atmosfer boyunca binlerce kilometre yatay uzunluða sahip olabilir.


Peki nasýl oluþur? Kutup ýþýðý görüntüleri, Güneþ'ten gelen solar rüzgarlardaki yüklü parçacýklarýn atmosferle etkileþmesi sonucu oluþur.


Bu parçacýklarýn bazýlarý dünyanýn manyetik alanýna kapýlýr. Bu parçalarýn çoðu dünyanýn manyetik kutuplarýna çekilirler. Bu parçacýklar atmosferdeki moleküllerle çarpýþtýklarýnda enerji açýða çýkar. Bu enerjinin bir kýsmý da "aurora"lar þeklinde salýnýr.


Peki ne zaman görülürler? Kutup ýþýklarý sýklýkla 11 yýllýk güneþ döngüsünün en yoðun zamanýnda görülür. Bu dönemde, güneþ yüzeyindeki koyu lekeler sayýca artar.


Güneþteki þiddetli patlamalar güneþ lekeleriyle ilgilidir. Solar patlamalardan çýkan elektronlar ve protonlar, dünya atmosferiyle etkileþir. Bu etkileþim oldukça parlak auroralar yaratýr.


Bu ayný zamanda dünyanýn manyetik alanýnda güçlü dalgalanmalar meydana getirir; (manyetik fýrtýna). Bu fýrtýnalar esnasýnda auroralar kutup bölgelerinden ekvatora doðru kayar.




















Alýntýdýr.