Uyku hakkýnda 20 þaþýrtýcý gerçek...

 Uyku insanýn olmazsa olmazlarý arasýnda ve yaþamla ölüm arasýnda bir geçiþ sanki. Ýþte uyku hakkýnda bilinmesi gereken 20 bilimsel gerçek...

1. En uzun uyanýk durma rekoru 18 gün, 21 saat ve 40 dakika. Rekoru kýran kiþi bu süre boyunca halüsünasyon gördüðünü, paranoya yaþadýðýný, görüþünün bulanýklaþtýðýný, konuþmasýnýn kaydýðýný, hafýza ve konsantrasyon kaybý yaþadýðýný söyledi.

2. Týbbi inceleme olmadan birisinin gerçekten uyanýk olduðunu anlamak imkansýzdýr. Ýnsanlar gözleri açýk ve farkýnda olmaksýzýn þekerleme yapabilirler.

3. Beþ dakikadan önce uykuya dalarsanýz bu uykuya muhtaç olduðunuz anlamýna gelir. Uykuya dalma süresinin idealý 10 ve 15 dakika arasýndadýr. Bu, sizin yorgun olduðunuza ve derin uykuya hazýr olduðunuzu söyler.

4. Rüyalarýn uzun bir süre boyunca REM (Rapid Eye Movement – Hýzlý göz hareketi) sýrasýnda olduðuna inanýlýyordu ancak REM’in olmadýðý uyku periyodlarýnda da rüya görülebilir. Rüya görmediðimizde hiç uykumuzun olmamasý muhtemeldir.

5. REM rüyalarý genellikle kötü olaylar dizisi tarafýndan domine edilir, ama REM periyodu dýþýndaki rüyalar kendini tekrar eder ve hayali düþünce gibidir. Örneðin, uyandýðýnýzda telefonunuzu bir yerde unuttuðunuz hissiyatýna kapýlýrsýnýz.

6. REM uykusundaki bazý göz hareketleri uyku anýnda yapýlan belli hareketlerin aynýsýdýr. Örneðin rüyanýzda film izlerseniz gözleriniz sabit durur, ama bir þeyler ararsanýz gözleriniz gerçek hayatta yaptýðýnýz gibi saða sola bakar.

7. Filler REM uykusu dýþýnda ayakta uyurlar.

8. Bazý bilimadamlarý rüyalarda hatýrlamaya deðer þeylerin görüldüðünü iddia ederken, bazýlarý da unutulmasý gereken tecrübelerin görüldüðünü söyler.

9. Rüyalarýn hiçbir amacý yoktur ancak iki þeyden doðar: uyku ve þuur.

10. Bilim adamlarý 1998 senesinde bir insanýn dizinin arkasýna parlak bir ýþýk tutarak beynin uyuma-uyanma saatini ilk haline getirdiler. Deneyi yapanlar bu olguyu açýklayamadý.

11. Ýngiliz Savunma Bakanlýðý araþtýrmacýlar askerlerin biyolojik saatleriyle oynamayý baþararak onlarý 36 saat uyanýk tuttu. Çok küçük optik lifler askerlerin retinasýna çok küçük boyutlardaki bir çerçeve içinde yerleþtirildi. Bunun sayesinde askerler kendilerini henüz uyanmýþ gibi hissediyordu.

12. 199 Exxon Valdez yað akýntýsý, Challenger uzay mekiði faciasý ve Çernobil nükleer kazasýnýn hepsinin, orada bulunan görevlilerin uykusuz halde çalýþtýklarý için gerçekleþtiði ortaya çýktý.

13. Bazý insanlarýn uyanmak istediði saatten erken ve ya geç uyanmasýný saðlayan ‘biyolojik alarm’ stres hormonu salgýlamasýndan oluþuyor. Araþtýrmacýlar bunun uyanmanýn verdiði stresi yansýttýðýný söylüyor.

14. Dijital alarmlý saatten gelen çok az bir ýþýk bile tamamen uyanýk olmasanýz da uyku düzeninizi bozar. Iþýk hüzmesi beyindeki ‘nöral anahtarý’ kapatýr ve uyku için gereken vücut kimyasallarýnýn dakikalar içinde kaybolmasýna neden olur.

15. Ýnsanlar, hayvanlara göre üç saat daha az uyur.

Yetiþkin bir insana yetecek uyku zamaný 8 saattir

16. Avlanma ya da saldýrýlma riski bulunan ördekler, beyninin bir tarafýný uyutabilirken, diðer yandan da uyanýk kalabilir.

17. Viktoryan döneme ait günlüklerde yetiþkin bir insanýn gecede 10 saat uyuduðunu ortaya çýkarttý.

18. Uykuyla ilgili bildiðimiz her þey geçmiþ 25 senede bulundu.

19. Saatler geri alýndýðýnda Kanada’da çalýþanlara fazladan verilen 1 saatlik uyku izni gününde, trafik kazalarýnýn gözle görülür derecede düþtüðü gözlendi.

20. Uzmanlar, uyku düzenini bozan en ‘cazibeli’ þeyin 24 saat internet baðlantýsý olduðunu söylüyor.