Sabit Diskler ve Sabit Disk Denetleyicileri

Linux, standart IDE, bazı ESDI, hemen hemen tüm SCSI ve nadiren kullanılsa da MFM ve RLL denetleyicilerini desteklerler. Aslında Linux çalıştırmak için sabit diske gerek yoktur. Ağ üzerinden, Bootp protokolü yardımıyla Linux yüklü başka bir bilgisayarın kaynaklarını kullanmak mümkündür. Sabit disk denetleyiciniz en az 16 bit olmalıdır. Genellikle MS-DOS altında sorunsuz çalışan her sabit diski Linux da görebilir.
Sabit disk üzerinde Linux için bir miktar yer ayırmalısınız. Birden fazla disk de kullanabilirsiniz, Linux her diski ayrı bir dizin altından erişebilir. Bu konuda daha geniş bilgiyi Linux kurulumu bölümünde bulabilirsiniz.
Sabit diskler, denetleyicileri desteklendiği sürece Linux altında kullanılabilirler. Artık neredeyse tüm CD-ROM'lar SCSI denetleyicilerle çalışıyorlar. Bir SCSI denetleyiciniz varsa makinanız CD-ROM'u da tanıyacaktır. Linux, CD-ROM'ların standart iso9660 dosya sistemini de tanır.
Desteklenenen kartlar,


  • AMI Fast Disk VLB/EISA
  • Adaptec AVA-1505/1515, AHA-1510/152x, AHA-154x, AHA-174x, AHA-274x, AHA-2940/3940, ACB-40xx
  • Always IN2000
  • BusLogic (ISA/EISA/VLB/PCI)
  • DPT PM2001, PM2012A (EATA-PIO)
  • DTC 329x (EISA) (Adaptec 154x compatible)
  • Future Domain TMC-16x0, TMC-3260 (PCI), TMC-8xx, TMC-950
  • Media Vision Pro Audio Spectrum 16 SCSI (ISA)
  • NCR 5380 generic, 53c400, 53c406a, 53c7x0, 53c8x0 (PCI)
  • Qlogic / Control Concepts SCSI/IDE (FAS408) (ISA/VLB)
  • Seagate ST-01/ST-02 (ISA)
  • SoundBlaster 16 SCSI-2 (ISA)
  • Trantor T128/T128F/T228 (ISA)
  • UltraStor 14F (ISA), 24F (EISA), 34F (VLB)
  • Western Digital WD7000 SCSI
  • AMD AM53C974, AM79C974 (PCI)
  • Adaptec SCSI-MFM/RLL bridgeboard
  • Iomega PC2/2B
  • Qlogic (ISP1020) (PCI)
  • Ricoh GSI-8


Ethernet Kartları

Piyasada çok çeşitli ethernet kartları vardır. Genellikle yaygın olarak kullanılanlar 3Com veya NE2000 uyumlulardır. Aşağıda desteklenen ethernet kartların bir listesi yeralmaktadır. PCMCIA, Tokenring, ISDN, AX25 kartlarının uyumlu olanları, çok nadir kullanıldıkları için burada belirtilmeyecektir.


  • 3Com 3C501, 3Com 3C503, 3C505, 3C507, 3C509/3C509B (ISA) / 3C579 (EISA)
  • AMD LANCE (79C960) / PCnet-ISA/PCI (AT1500, HP J2405A,
  • NE1500, NE2100, NE2000, NE1000
  • AT&T GIS WaveLAN
  • Allied Telesis AT1700
  • Ansel Communications AC3200 EISA
  • Apricot Xen-II
  • Cabletron E21xx
  • DEC DE425 (EISA) / DE434/DE435 (PCI), DEC DEPCA
  • HP PCLAN 27245, 27247, 27252A, 10/100VG PCLAN
  • Intel EtherExpress, EtherExpress Pro
  • New Media Ethernet
  • Racal-Interlan NI5210, NI6510
  • PureData PDUC8028, PDI8023
  • SEEQ 8005
  • SMC Ultra
  • Schneider & Koch G16
  • Western Digital WD80x3
  • Zenith Z-Note / IBM ThinkPad 300 built-in adapter


Ses Kartları

Linux üzerinde hemen her türlü ses kartı desteği var. SoundBlaster16 ses kartlarının üzerinde ASP çipi veya 4.11 ve 4.12 DSP (digital signal processor - sayısal ses işleyici) bulunanları Linux üzerinde kullanamazsınız.
Desteklenen ses kartları,


  • 6850 UART MIDI
  • Adlib (OPL2)
  • Audio Excell DSP16
  • Aztech Sound Galaxy NX Pro
  • Crystal CS4232
  • CHO-PSS (Orchid SoundWave32, Cardinal DSP16)
  • Ensoniq SoundScape
  • AWE 32
  • Gravis Ultrasound, Gravis Ultrasound MAX
  • Logitech SoundMan Games, Logitech SoundMan Wave
  • Logitech SoundMan 16 (PAS-16 uyumlu)
  • MPU-401 MIDI
  • MediaTriX AudioTriX Pro
  • Media Vision Premium 3D (Jazz16), Pro Sonic 16 (Jazz), Pro Audio Spectrum 16
  • Microsoft Sound System (AD1848)
  • OAK OTI-601D cards (Mozart)
  • OPTi 82C928/82C929 cards (MAD16/MAD16 Pro)
  • Sound Blaster, Sound Blaster Pro, Sound Blaster 16
  • Turtle Beach Wavefront cards (Maui, Tropez)
  • Wave Blaster


Fare

Linux, Microsoft serial mouse, Mouse Systems serial mouse, Logitech Mouseman serial mouse, Logitech serial mouse, ATI XL Inport busmouse, Microsoft busmouse, Logitech busmouse ve PS/2 mouse destekler.
Genellikle kullanacağınız farenin türü Microsoft ya da Mouse Systems serial mouse olacaktır.
Modem, Yazıcı ve Oyun Çubuğu

Hem internal (kasa içine takılan) hem de external (kasanın dışında kalan) tüm modemler Linux tarafından desteklenir. Aynı şekilde paralel veya seri porta takılan her yazıcı ve çizici desteklenir. İsterseniz bunları yerel bir ağ üzerinden birden fazla makinaya paylaştırabilirsiniz. Linux altında lpryazılımı, yazıcılara erişimi sağlamak için kullanılır.
Oyun çubukları için sürücüler ister doğrudan çekirdeğe eklenebilir, istenirse de modül olarak derlenebilir.
Aşağıda, Linux'un desteklediği giriş/çıkış kartlarının geniş bir listesi vardır.


  • AST FourPort and clones
  • Accent Async-4
  • Arnet Multiport-8
  • Bell Technologies HUB6
  • Boca BB-1004, 1008, BB-2016, IO/AT66, IO 2by4
  • Computone ValuePort
  • DigiBoard PC/X (4, 8, 16 port)
  • Comtrol Hostess 550 (4, 8 port)
  • PC-COMM 4-port (4 port)
  • SIIG I/O Expander 4S (4 port, uses 4 IRQ's)
  • STB 4-COM (4 port)
  • Twincom ACI/550
  • Usenet Serial Board II (4 port)
  • Cyclades Cyclom-8Y/16Y (8, 16 port) (ISA/PCI)
  • Stallion EasyIO, EasyConnection 8/32, 8/64


1.8 Linux Avantaj ve Dezavantajları

Pekçok insan, ``neden Linux?'' diye sorabilir. Belki de cevap önce kullanıcının kendini tanıması ile bulunabilir. Değişik yerlerde Linux kullanılması ve bunun sonuçları hakkında gözlemlediklerimizin ışığı altında çok kabaca:
Eğer,
Bilgisayarla ilişkiniz belirli paket programlara dayanıyorsa, bilgisayar kullanmak için bilgisayar konusunda bilgi sahibi olmanız gerektiğine inanmıyorsanız, bilgisayar ile uğraşmak hoşunuza gitmiyorsa, sorunlarınızı kendi başınıza çözmeyi denemekten hoşlanmıyorsanız, bir sorun çıktığında para vererek de olsa bu sorununuzu birisi aracılığı ile çözmek istiyorsanız
Linux kesinlikle size göre değil.
Ama eğer,
Bilgisayarınızla ilgilenmekten hoşlanıyorsanız, bilgisayarda çıkan problemlerle uğraşmak hoşunuza gidiyorsa, diğer işletim sistemlerinin sizi sıktığına ve sınırladığına inanıyorsanız, donanımınızdan daha çok performans istiyorsanız, UNIX işletim sistemi ile çalışmayı seviyorsanız
Linux size göre olabilir.
Avantajları

UNIX işletim sistemine sahip bir bilgisayar kullanmak istiyorsanız ve bu işletim sisteminde platforma bağımlı bir yazılım kullanmıyorsanız, Linux ideal bir çözümdür.
Linux ücretsizder. Sadece işletim sisteminin maliyeti açısından değil, verdiği performans için ihtiyaç duyduğu donanım açısından da çok ucuzdur. Üstüne üstlük çok kullanılan ve bol yedek parçası bulunan bir platform altında çalıştığı için belirli bir Linux sisteminin performansını artırmak için yapılması gereken yatırım başka bir UNIX iş istasyonunu aynı oranda geliştirmek için gereken yatırıma göre çok düşüktür. Herhangi bir Sun bilgisayarın hafizasını iki katına çıkarmak için harcanacak para ile bir Linux-PC'nin hafizasını iki katına çıkarmak için harcanması gereken parayı kıyaslamayı deneyin. Fakat şirketler bazında Linux'un bedava bir işletim sistemi olması genelde gözardı edilir.
Bir Linux makine bu sayede sadece işletim sistemi açısından değil donanım olarak da ucuza gelmektedir.
Linux hızla geliştirilmektedir. Bu gelişimin en büyük yararı, eksikliklerin kullanıcıların talepleri ve çabaları sonucunda hızla giderilmesidir. Linux diğer tüm işletim sistemlerine göre belirli bir donanım için daha hızlı destek verebilmektedir.
Linux çok değişik donanımlar ve servisler icin özel olarak hazırlanır. İşletim sisteminin temelini oluşturan çekirdek kullanıcı tarafından da derlenebildiği için, bu derleme sırasında sadece kullanım amacına yönelik alt programlarla donatılır. Bu genel olarak daha sistemin performansını artırmaktadır. (Örnek olarak SCSI donanımınız yoksa çekirdeğinizde SCSI ile ilgili alt programlara yer vermezsiniz)
Dezavantajları

Linux'un serbestçe dağıtılıyor olması bir çok kişinin bu işletim sistemine güvenmemesine yol açmıştır. ``Ciddi bir şey olsa, bedava olmazdı !'' kanısı oldukça yaygındır.
Linux'un sürekli gelişiyor olması en büyük dezavantajlarından biridir. Henüz tüm ihtiyaçlara cevap vermemesi (hala Windows95 programlarını çalıştıramıyor ), gelişimin bazı aşamalarında topyekün değişiklikler yapılması, gelişimi takip etmek için bazen sürekli yenileme yapılması, birçok kullanıcının bu işletim sistemine güvenmemesine yol açmıştır.
Linux herhangi bir ticari destek altında gelişmemektedir. Bunun en büyük yararı işletim sisteminin ticari kaygılar taşımamasıdır. Ancak bunun yanısıra diğer işletim sistemlerinde olan teknik destek, dağıtım ve dökümantasyon alanlarında eksikleri vardır. Özellikle teknik destek eksikliği, anahtar teslim çözümlere alışmış kullanıcıların çokluğu Linux kullanıcılarının sayısını sınırlayan temel faktörler olmuşlardır.
Bu konudaki eksikliği gidermek için çeşitli gönüllü kuruluşlar, kullanıcı grupları oluşmuştur. Zamanla Linux teknik desteği ticari bir konu olarak ortaya çıkmıştır. Şu anda tüm dünyada Linux çözümleri konusunda teknik destek veren danışmanlar bulunmaktadır. Bu kişiler ve kurumlar hakkında ayrıntılı bilgiyi Consultants-HOWTO dökümanında bulabilirsiniz.
Linux işletim sistemini geliştirenlerin ticari kaygılar gütmemeleri bazı ticari yazılımların Linux üzerinde gelişmemesine sebep olmuştur. Linux üzerinde belirli konularda diğer işletim sistemlerinden aşağı kalmayan yazılımlar bulunmasına rağmen, belirli bazı konularda çok zayıf kalmıştır. ( Mesela oyunlar )
Linux üzerinde yer alan çözümlerin hepsi, basit kullanıcıların rahatça kullanabileceği düzeyde değildir. Bazı çözümler kullanıcıların belirli bir yazılım ve işletim sistemi bilgisine sahip olmalarını gerektirmektedir.
Sonuç olarak: Biz uzun süre Linux kullandık ve çok zevk aldık. Diğer işletim sistemleri ile yapamadığımız birçok uygulamayı Linux sayesinde gerçekleştirdik. Belirli bir donanım ile gösterdiği performansın bir çok işletim sisteminin üzerinde olduğunu gördük. Ne var ki her uygulama için Linux'un ideal bir çözüm olarak ortaya çıkmadığının bilincinde olmak gerekir. Belki ilerleyen senelerde üzerinde geliştirilen uygulama yazılımları daha çok kişiyi başka işletim sistemleri kullanmaktan vazgeçirecektir.