Rip akýntýsý nedir neden tehlikelidir



 Yaz aylarýnda kýyýlardaki boðulmalarýn önemli bir kýsmýna, ''kum göçmesi'' olarak bilinen ''rip akýntýlarýnýn'' neden olduðu ve bu akýntýlara kapýlanlarýn, boðulmamak için karaya doðru deðil, kýyýya paralel yüzmeleri gerektiði bildirildi.
Ondokuz Mayýs Üniversitesi (OMÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Coðrafya Bölümü Öðretim Üyesi Doç. Dr. Ali Uzun, halk arasýnda ''kum göçmesi veya kum kaymasý'' olarak adlandýrýlan, ayaklarýn altýndan kumun birden kaybolmasý olayýna, ''rip akýntýlarýnýn'' neden olduðunu söyledi.
Rip akýntýlarýnýn, kýyýlarda meydana gelen doðal bir olay olduðunu ve kýyýnýn morfolojik özelliklerine baðlý olarak, dünyanýn birçok ülkesinde görüldüðünü belirten Uzun, þu bilgileri verdi:
''Rip akýntýlarý, kýyýya dik gelen dalgalarýn, kýyýdaki kayalýk, rýhtým, mendirek ve kalabalýk halde yüzen insanlarýn bulunduðu kesimlerde, dalgalarýn doðrusal gidiþini kesintiye uðratan nesnelerin etkisiyle oluþabilirler. Dalgalarla kýyýya yýðýlan sular geri dönerken, denize doðru bir basýnç oluþturmakta ve kýyýnýn uygun bir kesiminden (genellikle o sahanýn en derin kesiminden) denize doðru dönerek rip akýntýsýný meydana getirmektedir. Rip akýntýlarý, deniz tabanýndaki ince malzemeleri karýþtýrarak çamurlu bir akarsu görüntüsü kazanan güçlü ve hýzlý akýntýlardýr.''
BOÐULMALARIN NEDENÝ

Doç. Dr. Uzun, Rip akýntýlarýnýn saniyede 1-2 metre hýzla, 20-30 metre geniþliðinde bir hat boyunca denize doðru hareket ettiðine ve bu akýntýya kapýlan insanlarýn, çok iyi yüzme bilseler bile boðulma riskiyle karþýlaþtýklarýna dikkati çekerek, daha sonra þunlarý söyledi:
''Kýyýlardaki boðulmalarýn önemli bir kýsmýna bu akýntýlar neden olmaktadýr. Akýntýya kapýlan insanlar, hýzla denize doðru sürüklenmeye baþladýklarýndan, bu anafordan kurtulmak için panik halinde karaya doðru yüzmeye çalýþýrlar. Oysa en iyi yüzücüler bile rip akýntýlarýnýn hýzý olan saniyede 1-2 metre yüzemez. Bu akýntýdan ve boðulma riskinden kurtulmak için karaya doðru deðil, kýyýya paralel yüzerek akýntý alanýndan kurtulmaya çalýþmak gerekir. Rip akýntýlarýna karþý nasýl davranýlmasý gerektiði bilinirse, boðulma olaylarý da azalýr.''

''MENDÝREKLERDEN UZAK DURUN''

Hilal biçimli kýyýlarda rip akýntýsý ihtimalinin daha yüksek olduðunu belirten Uzun, kýyýlarda denize girecek olanlara uyarýlarda bulunarak, ''Denize girmeden önce kýyý güvenliði þartlarý kontrol edilmelidir. Mendirek ve denize doðru çýkýntý yapan kayalýklardan 30-40 metre uzak durulmalý'' dedi.
Doç. Dr. Uzun, rip akýntýsý oluþabilecek kýyýlara uyarýcý levhalarýn koyulmasý ve yoðun olarak denize girilen yerlerde can kurtaran bulundurulmasý gerektiðini de beliriyor


alýntý