Kalemin tarihi yazýnýnkinden de eskidir. Ýlk insanlar sivriltilmiþ çakmak taþlarý ile hayvan kemiklerinin üstüne resim kazýrlardý. Türkçeye Arapçadan geçen kalem sözcüðünün kaynaðý 'kamýþ' anlamýna gelen eski Yunanca 'kalamos' sözcüðüdür.

Mýsýr, Yunan ve Roma medeniyetlerinde saz ve bambu gibi bitkilerin içi boþ saplarýndan yapýlmýþ kamýþ kalemler kullanýlýrken, Ortaçaðda kaðýdýn üretimi ile beraber, kaz, kuðu, karga gibi kuþlarýn kanatlarýndaki tüylerin mürekkebe daldýrýlmasý þeklinde kullanýlan tüy kalemler yaygýnlaþtý. Mürekkepli metal kalemler aslýnda ta Romalýlar devrinden beri biliniyordu ama John Mitchell adlý bir Ýngiliz 1822'de ilk kez makine yapýmý çelik ucu imal etti. Dolmakalemler ise sertleþtirilmiþ yapay kauçuðun elde edilmesinden sonra yapýlabildi.

Tükenmez kalem adý ile bilinen bilye uçlu kalemin son yýllarýn bir buluþu olduðu sanýlýr. Halbuki bu kalemin ilk modeli 1880 yýllarýnda ortaya çýkmýþ ama pek raðbet görmemiþ, seri üretimine geçilememiþtir. Alakasýz gibi gözükse de tükenmez kalemin tekrar gündeme gelmesinde uçaklarýn geliþmesinin etkisi olmuþtur.

Uçaklar 2-3 bin metreye çýkýnca hava basýncý oldukça azalýr. Dolmakalemin haznesinde atmosferik basýnç altýnda doldurulan mürekkep dýþarýdaki basýnç düþük olunca kendiliðinden akýp yazýlarý da, giysileri de berbat ediyordu. Ýkinci Dünya Savaþý'nda Amerikan Hava Kuvvetleri uçuþ personeli için havada kullanabilecekleri, mürekkep akýtmayacak bir kaleme ihtiyaç duydu. Bilye uçlu kalem aranan bu özelliklere sahipti. Baþlangýçta sadece havacýlar tarafýndan kullanýlýrken kýsa zamanda geniþ halk tabakalarýna da yayýldý. Tükenmez kalemlerde mürekkep kaðýda, pirinç uçtaki yuvaya yerleþtirilmiþ olan minik bir bilye aracýlýðý ile aktarýlýr.

Normal yazý kalemlerinde bu bilyenin çapý l milimetre, daha ince yazýlar için 0,7 milimetredir. Bilye mürekkebin yuvadan dýþarý çýkmasýný önler ama yuvasýnda döndükçe yüzeyine sývanan mürekkebi kaðýda verir. Tükenmez kalem mürekkebi, dolma kalem mürekkebinden daha farklý, özel bir kimyasal birleþime sahip olup çabuk kuruyan türdendir.

Mürekkep uca sürekli ve düzgün olarak geldiðinden dolgun, temiz ve lekesiz bir yazý yazýlmasýný saðlar. Genellikle bir tükenmez kalemin 2-3 kilometre boyunda bir çizgi çizmeye yetecek kadar mürekkebi vardýr.

Tükenmez kalemdeki bilye uç, kaðýt üzerinde dolma kalem ucundan çok daha az bir sürtünmeyle ve çok daha çabuk hareket edebildiðinden yazma hýzý büyüktür ancak bilye ucun kaðýt üzerine sürekli olarak deðmesini saðlamak için kalemi daima kuvvetle bastýrmak gerekir, bu nedenle de parmaklar daha fazla ve çabuk yorulurlar.


alýntý