Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ) Veteriner Fakültesi Parazitoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Yrd. Doç. Dr. Galip Kaya, dişi bir kenenin yılda 3 ila 7 bin arasında yumurta üretebildiğini söyledi. Kaya, “Kenelerin tamamen yok edilemeyeceği gerçeğini unutmadan tüm vatandaşları bu hassas konuda bilinçlendirmek gerekir” dedi.

Kaya, ilk kez 2002 yılında Tokat ve çevresinde görülen Kırım Kongo kanamalı ateşi hastalığının hızlı yayıldığını, son haberin Balıkesir'den geldiğini kaydetti.

Kenelerin hayvan ve insanları sinir sistemlerine yakın yerlerden ısırarak, “kene felci” ile 20 kadar hastalığa neden olduğuna dikkat çeken Kaya, şöyle devam etti:

“Keneler, hayvan sağlığı kadar insan sağlığını da tehdit eder duruma geldi. Özellikle tropik ve subtropik iklim özelliklerine sahip bölgelerde yaygın olarak yaşayan keneler, yumurtadan çıktıktan sonra canlı seçimi yapmaksızın beslenmek için sürekli kan emerler. Kan emdikleri hayvan ve insanlara viral, bakteriyal ve protozoan hastalıklar bulaştıran kenelerin boyu bir santimetreye kadar ulaşabilir.”

HIZLA ÇOĞALIYOR

Kenelerin kontrol altına alınmasında en etkili yöntemin kimyasal mücadele olduğunu belirten Kaya, “Ancak ormanlardan, otlu alanlara kadar geniş alanlara yayılabilen keneye karşı ilaçlama da yetersiz kalmakta. Daha da kötüsü dişi bir kene yılda 3 ila 7 bin yumurta üretebilmekte. Üreme yetenekleri yüksek olduğu için ilaçlamadan kurtulan az sayıda kene, binlerce yeni kenenin oluşmasını sağlamaktadır” diye konuştu.

Keneden korunmak için çalılık ve yüksek otlu yerlerden uzak durulması gerektiği uyarısında bulunan Kaya, şunları kaydetti: ”Bugüne kadar 36 kişinin hayatını kaybettiği bu hastalığın etkisi sonbahara kadar sürecek. Bu nedenle çok tedbirli hareket etmemiz gerekiyor.

İnsanlar pikniğe ve kırsal alana çıktığında açık renk elbise giymelidir. Pantolonun paçasını çorabın içine almakta yarar var. Doğrudan otlar üzerine oturmak sakıncalıdır. Oturulacak yerlere halı, kilim veya battaniye serilmeli. Kırsal alanlarda yapılan geziler sonrasında özellikle çocukların tüm vücutları kene nedeniyle kontrol edilmeli. Keneler güneş görmeyen koltuk altları, kasıklar, saç dipleri ve kulak içine yerleşirler.”

Kene görüldüğünde tıbbi yardım istenmesi ve kenenin elle değil deneyimli sağlık görevlilerince ince uçlu pensle çıkarılması gerektiğini belirten Kaya, “Keneleri, üzerlerine kimyasal madde dökerek çıkarmak doğru değildir. Ayrıca, kenelerin ağız organellerinde balık oltalarında olduğu gibi geriye dönük çok sayıda dikenler vardır. Deneyimsiz kişiler yarısını çıkartır, diğer yarısını vücutta bırakması büyük tehlikedir” diye konuştu.

Salgın hastalığın önlenmesi için veteriner teşkilatlanmasının yeterli olmadığını, bu konu için vakit kaybetmeksizin yeniden yapılanmaya gidilmesi gerektiğini vurgulayan Kaya, Sağlık Bakanlığının, ilgili tüm kuruluşlarla acilen koordineli çalışma başlatmasının kaçınılmaz olduğunu söyledi.

AA