Kaþýma kaþýntýyý nasýl durduruyor?



Bilim insanlarý kaþýma eyleminin omurilikteki kaþýnma hissini ileten sinirlerin etkinliðini durdurarak kaþýnma hissini azalttýðýný ortaya çýkardý. Ancak bu etki sadece kaþýntý durumuyla sýnýrlý, baþka zamanlardaki kaþýma eylemi ayný etkiyi yaratmýyor.

Kaþýmanýn kaþýntýyý azalttýðý yaygýn olarak bilinmekle birlikte bunun altýnda yatan fizyolojik mekanizmalara iliþkin çok az þey biliniyor. Daha önce yapýlan araþtýrmalar omuriliðin belirli bir bölgesinin (spinotalamik yol) bu olayda önemli bir rol oynadýðýna, deriye kaþýndýrýcý maddeler uygulandýðýnda bu bölgedeki sinirlerin etkinleþtiðine dair bulgular ortaya koymuþtu.

Primatlar üzerinde yapýlan son araþtýrma, deriyi kaþýmanýn kaþýntý sýrasýnda spinotalamik yoldaki sinir hücrelerinin etkinliðini durdurduðunu ve böylece sinyallerin kaþýnan bölgeden beyne ulaþmasýný engellediðini gösterdi.

Araþtýrmacý Dr. Glenn Giesler bu çalýþmanýn ilk defa kronik kaþýntýyý azaltmaya yönelik çözümler bulunmasýna katkýda bulunacaðýný umduðunu, ancak bu olayýn altýnda yatan kimyasal mekanizmalarla ilgili daha fazla bilgi gerektiðini söylüyor.

Kuzey Carolina’daki Wake Forest Üniversitesi’nden kaþýntý üzerine uzman olan Profesör Gil Yosipovitch, çalýþmayý potansiyel olarak dikkate deðer buluyor; çalýþma henüz çok temel seviyede olsa da ileride kronik kaþýntýyý önlemek için deriye zarar vermeden mekanik uyarý ya da ilaçlar yardýmýyla kaþýma hissi uyandýrabilecek metotlar geliþtirilebileceðini söylüyor. Yosipovitch’e göre yanýt bekleyen en önemli soru, kaþýma eyleminin kaþýntýyý artýrdýðý kronik kaþýntý durumlarýnda neler olduðu. University College London’daki Biliþsel Nöroloji Enstitüsü’nden Dr. Paul Bays de bu çalýþmanýn kaþýntý hissinin nasýl azaldýðýna iliþkin önemli bir fizyolojik açýklama saðladýðý görüþünde. Ancak kaþýmanýn neden bu etkiyi göstermesi gerektiðinin, ayrýca bu etkinin neden sadece kaþýntý hissi için geçerli olup da beyne ayný yoldan iletilen acý hisleri için geçerli olmadýðýnýn hâlâ anlaþýlamadýðýný belirtiyor.